हरयाणा आणि महाराष्ट्रात विधानसभा निवडणूकांची तयारी सुरु आहे. यातील हरयाणात सत्ताधारी भाजपाला बाहेरचा रस्ता स्थानिक जनतेकडून दाखविण्याचा चंग बांधल्याचे दिसून येत आहे. तर महाराष्ट्रात विधानसभा निवडणूकीची घोषणा होणे अद्याप बाकी असले तरी येथील वातावरणही विद्यमान राज्य सरकारच्या विरोधात आहे. या पार्श्वभूमीवर हरयाणा आणि महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांचा राग भाजपावरील असंतोष कमी करण्यासाठी केंद्रीय वाणिज्य मंत्री पियुष गोयल यांनी खुष करण्याचा प्रयत्नाचा भाग म्हणून कृषी धान्याच्या निर्याती संदर्भातील कॅप काढली असल्याची घोषणा केली.
कांद्याच्या निर्यातीसाठी यापूर्वी निर्धारित केलेली किमान किंमत मर्यादा सरकारने रद्द केली आहे कारण ते भारतीय शेतकऱ्यांना आंतरराष्ट्रीय चकचकीत फायदा पोहोचवण्याच्या उद्देशाने आहे.
सरकारने याआधी किमान निर्यात मूल्य (MEP) म्हणून प्रति टन $५५० निश्चित केले होते, ज्याचा अर्थ असा होतो की शेतकरी या दरापेक्षा कमी दराने त्यांचे उत्पादन परदेशात विकू शकत नाहीत.
१३ सप्टेंबर रोजी जारी केलेल्या डिजीएफटी DGFT अधिसूचनेने तात्काळ प्रभावाने एमईपी MEP काढून टाकले. कांदा उत्पादक राज्य असलेल्या महाराष्ट्रातील विधानसभा निवडणुकीपूर्वी हे पाऊल उचलण्यात आले आहे. या निर्णयामुळे वस्तूंच्या निर्यातीला चालना मिळण्यास मदत होईल.
“कांद्याच्या निर्यातीवरील किमान निर्यात किंमत (MEP) अट तात्काळ प्रभावाने काढून टाकण्यात आली आहे आणि पुढील आदेश येईपर्यंत,” फॉरेन ट्रेड डायरेक्टरेट जनरल (DGFT) ने एका अधिसूचनेत म्हटले आहे. याव्यतिरिक्त, सरकारने बासमती तांदळाच्या निर्यातीवरील एमईपी काढून टाकण्याची घोषणा केली.
एक्स X वरील (औपचारिकपणे Twitter) एका पोस्टमध्ये, वाणिज्य मंत्री पियुष गोयल यांनी ताज्या निर्णयाचे स्वागत केले आणि उच्च दर्जाच्या तांदळाच्या निर्यातीमुळे शेतकऱ्यांच्या कमाईला चालना मिळेल असे सांगितले. “यामुळे निर्यात वाढेल आणि शेतकऱ्यांचे उत्पन्नही वाढेल,” असा आशावाद व्यक्त केला.
किसान कल्याण की दिशा में बड़ा कदम!
बासमती चावल से Minimum Export Price को हटाने का निर्णय अभिनंदनीय है। इससे निर्यात भी बढ़ेगा और किसानों की आमदनी में भी वृद्धि होगी।
PM @NarendraModi जी की सरकार में लिया गया ये फैसला, उनकी किसानों के प्रति संवेदनशीलता को दर्शाता है। pic.twitter.com/ShRmMoGVHf
— Piyush Goyal (@PiyushGoyal) September 13, 2024
हरियाणातील आगामी विधानसभा निवडणुकीपूर्वी सत्ताधारी पक्षाच्या शक्यता वाढविण्याच्या उद्देशाने हे पाऊल उचलण्यात आले आहे.
गेल्या वर्षी, सरकारने बासमती तांदळाच्या निर्यातीसाठी प्रति टन $१,२०० ची किमान निर्यात किंमत (MEP) निर्धारित केली होती, जी नंतर $९५० प्रति टन करण्यात आली. जगातील सर्वात मोठा तांदूळ निर्यातदार असलेल्या भारताने देशांतर्गत किमतींवर झाकण ठेवण्याच्या प्रयत्नात गैर-बासमती वाणांची निर्यात रोखली.
इराण, इराक, येमेन, सौदी अरेबिया, संयुक्त अरब अमिराती आणि युनायटेड स्टेट्स यांसारख्या देशांना भारत ४-५ दशलक्ष मेट्रिक टन बासमती – त्याच्या सुगंधासाठी प्रसिद्ध असलेली प्रीमियम लांब-धान्य विविधता – निर्यात करतो.