Marathi e-Batmya
रशियन-युक्रेनियन युद्धामुळे पुरवठा खंडित झाल्यामुळे, अनेक देशांनी ‘गंभीर आयात’ संदर्भात आत्मनिर्भर होण्याचा विचार सुरू केला आणि भारताने “आत्मनिर्भर” अकार्यक्षम ‘आयात प्रतिस्थापित म्हणून होऊ नये याची खात्री करणे आवश्यक असल्याचे मत आरबीआय बँकेचे माजी गर्व्हनर सी रंगराजन यांनी सांगितले.
तसेच पुढे बोलताना सी रंगराजन यांनी इशारा दिला की, आत्मनिर्भर हे आयात केलेले धोरण असले तरी हे धोरण पुढे नेण्याच्या नादात अवनिती करून घेत फक्त आयात धोरणाचा देश असे दृश्य निर्माण करू नये असा इशाराही दिला.
ICFAI फाउंडेशन फॉर हायर एज्युकेशनच्या १४ व्या दीक्षांत समारंभाला संबोधित करताना माजी गर्व्हनर रंगराजन बोलत होते.
सी रंगराजन पुढे बोलताना म्हणाले की, भारताचे विकास धोरण बहुआयामी असले पाहिजे आणि गुंतवणूक दर वाढवून, कृषी, उत्पादन आणि सेवांवर भर देऊन, नवीन तंत्रज्ञान आत्मसात करून आणि रोजगारासाठी अनुकूल असलेल्या क्षेत्रांच्या मिश्रणास प्रोत्साहन देऊन विकासाला चालना दिली जाऊ शकते असेही यावेळी स्पष्ट केले.
“कोणत्याही आयात प्रतिस्थापनाची किंमत पाहणे आवश्यक आहे. महाग, आयात प्रतिस्थापन हे कोणाच्याही फायद्याचे नाही. आम्हाला काय करायचे आहे ते म्हणजे प्रभावी आयात प्रतिस्थापन. जुन्या-शैलीच्या आयात प्रतिस्थापनामध्ये आत्माने क्षीण होऊ नये. मला वाटते की हे आपल्या देशासाठी जे चांगले आहे त्याच्या विरुद्ध आहे,” असल्याचेही सी रंगराजन यांनी स्पष्ट केले.
रोजगारहीन वाढ हा नक्कीच चिंतेचा विषय आहे. परंतु वाढीशिवाय रोजगार निर्मिती तितकीच वाईट आहे कारण नवीन तंत्रज्ञानाकडे दुर्लक्ष केले जाऊ शकत नाही, असे पंतप्रधानांच्या आर्थिक सल्लागार परिषदेचे माजी अध्यक्ष म्हणाले. केवळ भारतातच नव्हे तर जगभरात रोजगार निर्मिती हे सर्वात कठीण आव्हान असणार आहे, असेही ते म्हणाले.
भविष्यातील रुपयाचा विनिमय दर आणि देशांतर्गत चलनवाढ याविषयीच्या काही गृहितकांवर आधारित, भारताला २०२४ पर्यंत $१३,००० पेक्षा जास्त दरडोई उत्पन्न गाठण्यासाठी वार्षिक सहा ते सात टक्के वाढीचा सरासरी वार्षिक वास्तविक दर असणे आवश्यक आहे.
रंगराजन यांच्या म्हणण्यानुसार, भारताने जे काही साध्य केले आहे त्याला कमी लेखण्याची गरज नाही, गुणवत्ता आणि परिणामकारकतेच्या दृष्टीने उच्च शिक्षण मजबूत करण्याची अटळ गरज आहे. उच्च शिक्षणातील सुधारणांचे तीन आयाम म्हणजे प्रवेश, समानता आणि गुणवत्ता, असे ते म्हणाले.
