परदेशात भारतीय मसाले नाकारण्याचे प्रमाण कमी वाणिज्य मंत्रालयाची माहिती

भारतीय मसाल्यांच्या निर्यातीला जागतिक स्तरावर छाननीचा सामना करावा लागत असल्याने, वाणिज्य मंत्रालयाने बुधवारी सांगितले की या वस्तूंना नाकारण्याचे दर कमी आहेत. त्यात असेही म्हटले आहे की भारताच्या निर्यातीसाठी निर्यात नमुने अयशस्वी होणे लक्षणीयरीत्या कमी आहे आणि अधोरेखित केले आहे की अशा घटना एकप्रकारे आहेत.

वाणिज्य मंत्रालयाच्या एका उच्च अधिकाऱ्याने सांगितले की, “मसाल्यांचा नकार दर हा आमच्याकडून प्रमुख अधिकारक्षेत्रात निर्यात केलेल्या एकूण प्रमाणाच्या १% पेक्षा कमी आहे,” असे नमूद करून मंत्रालय सर्व रिकॉल आणि रिजेक्शन डेटाचे निरीक्षण करते.

भारताने FY24 मध्ये सुमारे १४.१५ दशलक्ष टन मसाल्यांची निर्यात केली आणि “२०० किलो हे एक लहान प्रमाण आहे जे परत मागवले गेले,” त्यांनी नमूद केले.

कीटकनाशक इथिलीन ऑक्साईडमुळे उच्च पातळीच्या कर्करोगाच्या चिंतेमुळे सिंगापूर आणि हाँगकाँगने MDH आणि एव्हरेस्ट या भारतीय कंपन्यांनी काही मसाल्यांच्या मिश्रणाची विक्री स्थगित केल्यानंतर या टिप्पण्या आल्या आहेत. तेव्हापासून, यूएस, ऑस्ट्रेलिया तसेच न्यूझीलंडमधील नियामकांनी या प्रकरणाची चौकशी केल्यामुळे भारतीय मसाल्यांना जागतिक स्तरावर तपासणीचा सामना करावा लागत आहे.

FY24 मध्ये, भारताची मसाल्यांची निर्यात $४.२५ अब्ज इतकी होती आणि जागतिक मसाल्यांच्या निर्यातीपैकी १२% होती.

अधिकाऱ्यांनी नमूद केले की भारतीय निर्यातीसाठी नमुना अपयश ०.१% ते ०.२% पर्यंत कमी आहे तर इतर देशांमधून आयातीसाठी नमुना अपयश ०.७३% आहे. “एका नमुन्यावर परिणाम होणे ही फार मोठी समस्या नाही,” असे त्यांनी अधोरेखित केले आणि भारत अनेक देशांचे नमुनेही काही वेळा नाकारतो.

त्यांनी असेही नमूद केले की इथिलीन ऑक्साईड (EtO) हे धुराचे उत्पादन आहे जे वाहतुकीदरम्यान वापरले जाते, अन्न व्यवस्थापनाच्या प्रक्रियेत काही प्रमाणात कीटकनाशकांना परवानगी आहे. पुढे, वेगवेगळ्या देशांनी अन्नामध्ये असू शकणाऱ्या रसायनांच्या विविध मर्यादा देखील निर्धारित केल्या आहेत.

तथापि, हा मुद्दा उपस्थित झाल्यापासून, वाणिज्य मंत्रालयाने भारतातून निर्यात होणाऱ्या मसाल्यांमध्ये EtO दूषित होण्यापासून रोखण्यासाठी अनेक उपाययोजना केल्या आहेत.

स्पाइसेस बोर्डाने या विषयावर १३० हून अधिक निर्यातदार आणि संघटनांशी भागधारक सल्लामसलत आयोजित केली आहे.

पुढे, तांत्रिक वैज्ञानिक समितीने मूळ कारणांचे विश्लेषण केले, प्रक्रिया सुविधांची तपासणी केली आणि मान्यताप्राप्त प्रयोगशाळांमध्ये चाचणीसाठी नमुने गोळा केले. समितीच्या शिफारशींना प्रतिसाद म्हणून, ७ मे पासून सिंगापूर आणि हाँगकाँगला सर्व मसाल्यांच्या शिपमेंटसाठी EtO अवशेषांसाठी अनिवार्य नमुना आणि चाचणी देखील लागू करण्यात आली आहे.

“सर्व निर्यातदारांना EtO उपचारांसाठी मार्गदर्शक तत्त्वे देखील पुनरुच्चार करण्यात आली आहेत,” अधिकाऱ्यांनी नमूद केले की, सध्या EtO चाचणीसाठी कोणतेही मानक नाहीत.