केरळातील नवे आंतरराष्ट्रीय विझिंजम बंदर आंतरराष्ट्रीय स्तरावरील शिपमेंट आणि कार्गो जहाजासाठीचे अवाढ्व्य बंदर

मदरशिप, सॅन फर्नांडो – केरळच्या विझिंजम बंदरावर – Maersk द्वारे संचालित ३००-मीटर लांबीचे कंटेनर जहाजांच्या बर्थिंगसह, एका नव्या बंदराची उभारणी करण्यात येत आहे. या बंदरामुळे आंतरराष्ट्रीय सागरी व्यापारात भारताचे नाव स्वतंत्ररित्या घेतले जाऊ शकते.

तज्ञांना वाटते की देशाचे पहिले अर्ध-स्वयंचलित खोल समुद्र बंदर दक्षिणपूर्व आशिया, मध्य पूर्व आणि आफ्रिका यांच्यातील व्यापाराचे प्रवेशद्वार म्हणून काम करेल आणि आंतरराष्ट्रीय व्यापारात भारताचा वाटा वाढवताना लॉजिस्टिक खर्च कमी करेल.

अदानी पोर्ट्स अँड SEZ लिमिटेड (APSEZ) आणि केरळ सरकार सार्वजनिक-खाजगी भागीदारी (PPP) मोडमध्ये ट्रान्सशिपमेंट हब विकसित करण्यासाठी २०२८-२९ पर्यंत सर्व चार टप्पे पूर्ण करण्यासाठी २०,००० कोटी रुपयांची गुंतवणूक करतील.

जगातील सर्वात मोठ्या कंटेनर जहाजांना सामावून घेऊन आणि कंटेनर आणि मालवाहतूक वाढवून आंतरराष्ट्रीय सागरी व्यापारात भारताचा प्रभाव वाढवणे हे या खोल समुद्रातील बंदराच्या विकासाचे उद्दिष्ट आहे.

अनिकेत दाणी, संचालक-संशोधन, CRISIL मार्केट इंटेलिजन्स अँड ॲनालिटिक्स म्हणतात की विझिंजम बंदर अत्याधुनिक पायाभूत सुविधांसह मोठ्या प्रमाणात स्वयंचलित सुविधा म्हणून विकसित केले जात आहे, जलद जलद गतीने जलद गतीने वळण घेण्यास सक्षम करते आणि कंटेनर ट्रान्सशिपमेंटसाठी भारताला एक प्रमुख गंतव्यस्थान म्हणून स्थान देते.

“या ट्रान्सशिपमेंट पोर्टच्या विकासामुळे भारताचा व्यापार अधिक कार्यक्षम, किफायतशीर आणि भू-राजकीय तणावासाठी कमी असुरक्षित होईल, ज्यामुळे देशाला उद्योगातील प्रबळ खेळाडूंकडून कार्गो आणि कंटेनर व्हॉल्यूमचा मोठा वाटा घेता येईल. देशांतर्गत, बंदर ४-लेन NH66 महामार्ग आणि प्रस्तावित मालवाहतूक कॉरिडॉरशी जोडलेले असेल आणि त्रिवेंद्रम आंतरराष्ट्रीय विमानतळापासून फक्त १६ किमी अंतरावर आहे,” दानी यांनी बिझनेस टुडेला सांगितले.

सध्या, भारतातील २५ टक्के कंटेनर ट्रॅफिक गंतव्यस्थानाकडे नेले जाते. आत्तापर्यंत, जगासोबत भारताचा वाढता व्यापार असूनही, देशाकडे समर्पित ट्रान्सशिपमेंट बंदर नव्हते, परिणामी भारतातील तीन-चतुर्थांश किंवा ७५ टक्के मालवाहतूक भारताबाहेरील बंदरांवरून हाताळली जात होती.

आर्थिक वर्ष २०२१-२२ मध्ये, भारतातील एकूण ट्रान्सशिपमेंट कार्गो सुमारे ४.६ दशलक्ष वीस फूट समतुल्य युनिट्स (TEUs) होते ज्यापैकी सुमारे ९० टक्के भारताबाहेर हाताळले गेले होते, म्हणजे मुख्यतः कोलंबो, जेबेल अली आणि सिंगापूर येथील बंदरांचा समावेश आहे.

“यामुळे भारतीय बंदरांना $२००-२२० दशलक्ष महसुलाची संधी कमी झाली आहे. विझिंजम येथे ऑपरेशन सुरू केल्याने भारताबाहेरील ट्रान्सशिपमेंट कार्गो हाताळण्याच्या संधी उपलब्ध होतील. यामुळे आंतरराष्ट्रीय व्यापारात भारताचा वाटा वाढवताना लॉजिस्टिक खर्च कमी झाला पाहिजे,” असे मौलेश देसाई, संचालक-संशोधन, क्रिसिल मार्केट इंटेलिजन्स अँड ॲनालिटिक्स यांनी सांगितले.

भारताच्या दक्षिणेकडील टोकावर स्थित, स्विस कालवा आणि मलाक्का सामुद्रधुनी दरम्यान प्रमुख आंतरराष्ट्रीय शिपिंग मार्गांशी संपर्क साधण्यासाठी हे बंदर धोरणात्मकदृष्ट्या स्थित आहे, जे युरोप, पर्शियन गल्फ आणि सुदूर पूर्वेला थेट दुवा प्रदान करते.

“विझिंजम, २०m पेक्षा जास्त क्षमतेचा असून १५,००० TEUs पेक्षा जास्त क्षमतेच्या अति-मोठ्या कंटेनर जहाजांना हाताळण्याची क्षमता आणि युरोप, पर्शियन गल्फ आणि सुदूर पूर्वेला सहजरित्या जोडणाऱ्या आंतरराष्ट्रीय शिपिंग मार्गाच्या सान्निध्यात आहे,” म्हणतात. देसाई.

बोली जिंकल्यानंतर, अदानी पोर्ट्स अँड लॉजिस्टिकने प्रकल्प विकसित करण्यासाठी स्पेशल पर्पज व्हेईकल (SPV), अदानी विझिंजम पोर्ट प्रायव्हेट लिमिटेड (AVPPL) ची स्थापना केली. AVPPL ने १७ ऑगस्ट २०१५ रोजी केरळ सरकारच्या बंदर विभागासोबत विझिंजम आंतरराष्ट्रीय बंदराच्या विकासासाठी आणि ऑपरेशनसाठी सवलत करार केला. बंदर आता स्पर्धेच्या प्रगतीच्या टप्प्यात आहे.