आगामी अर्थसंकल्पात स्पेक्युलेटीव्ह उत्पन्नावर कराची शक्यता व्यावसायिक उत्पन्नावरून सट्टा उत्पन्न

सरकार फ्युचर्स अँड ऑप्शन्स (F&O) विभागातील किरकोळ सहभागाला परावृत्त करण्यासाठी विविध पर्यायांवर विचार करत आहे, ज्यात F&O ला ‘व्यावसायिक उत्पन्न’ वरून ‘सट्टा उत्पन्न’ कडे नेणे यासह केंद्रीय अर्थसंकल्प २०२४-२५ मध्ये अपेक्षित असल्याचा मुद्दा एका अहवालाच्या आधारे सांगण्यात आले आहे.

असा बदल पूर्ण वर्षाच्या अर्थसंकल्पात सादर केल्यास, F&O व्यवहारांना कराच्या रूपात मोठ्या प्रमाणात पे-आउट मिळतील, परिणामी कमी मार्जिन मिळेल, असे AQUILAW चे कार्यकारी संचालक राजर्षी दासगुप्ता म्हणाले.

“मला वाटते की ‘व्यावसायिक उत्पन्न’ ऐवजी ‘सट्टा उत्पन्न’ म्हणून F&O व्यवहारांचे वर्गीकरण करणे हे एक धाडसी पाऊल ठरेल. F&O चे स्वरूप ‘शेअरच्या भविष्यातील किंमतीवर’ पूर्व-निर्धारित किंमतीवर व्यवहार करणे आहे. मूव्ह F&O ला इतर कोणत्याही सट्टेबाज व्यवहाराप्रमाणे वागणूक देईल, म्हणजे, लॉटरी इ. भविष्यात व्यापार करण्यासाठी पूर्व-निर्धारित किंमतीसह, जेव्हा आणि जेव्हा स्टॉक त्या किमतीला पोहोचेल तेव्हा,” प्रशांत शिवदास, भागीदार, शिवदास आणि शिवदास लॉ चेंबर्स म्हणाले.

डेरिव्हेटिव्ह इन्स्ट्रुमेंट्समधील ट्रेडिंग म्हणजे पूर्व-निर्धारित किमतीवर अंतर्निहित मालमत्तेचे फ्युचर्स आणि पर्याय F&O ट्रेडिंग म्हणून ओळखले जाते. अंतर्निहित मालमत्ता इक्विटी शेअर, कमोडिटी किंवा चलन असू शकते. अशा प्रकारे, F&O ट्रेडिंग इक्विटी F&O ट्रेडिंग, कमोडिटी F&O ट्रेडिंग, किंवा चलन F&O ट्रेडिंग म्हणजे फॉरेक्स ट्रेडिंग असू शकते.

राजर्षी दासगुप्ता म्हणाले की, प्राप्तिकर कायद्यानुसार F&O उत्पन्न किंवा तोटा हा सट्टा नसलेला व्यवसाय उत्पन्न आहे. हे पीजीबीपी (व्यवसाय आणि व्यवसायातून नफा आणि नफा) हेड अंतर्गत ‘व्यवसाय उत्पन्न’ म्हणून नोंदवले जाते. अशाप्रकारे, सध्याच्या सरावाचा एक भाग, व्यापारी इतर व्यवसायातील तोट्यासह F&O नफा समायोजित/ऑफ-सेट करू शकतो असे नमूद केले.

फायनान्शिअल एक्स्प्रेसच्या अहवालात एका स्रोताचा हवाला देत असे सुचवले आहे की डेरिव्हेटिव्ह विभागातील वाढत्या किरकोळ सहभागाबद्दल सरकार आणि नियामक काही काळ चिंतेत आहेत. अशी भीती आहे की जर बाजार योग्य असेल तर किरकोळ गुंतवणूकदारांचे लक्षणीय नुकसान होऊ शकते, ज्यामुळे एकूणच अपेक्षित कमी होईल, असे अहवालात सुचवले आहे.

आगामी अर्थसंकल्पात F&O व्यवहाराला सट्टा उत्पन्न म्हणून गृहीत धरल्यास, त्यावर वेगवेगळ्या स्लॅबवर ५ टक्के, २० टक्के किंवा ३० टक्के लागू स्लॅबऐवजी सरळ ३० टक्के आयकर (अधिक ४ टक्के उपकर) लागू होईल. उत्पन्नाचे, दासगुप्ता म्हणाले.

राजर्षी दासगुप्ता म्हणाले की, टीडीएस लागू होईल. तसेच, F&O व्यवहारांच्या तोट्यावर केवळ F&O व्यवहारातून नफा ऑफसेट करू शकतो. अशा प्रकारे जर असा बदल अर्थसंकल्प, २०२४-२५ मध्ये सादर केला गेला, तर F&O व्यवहारांना कराच्या रूपात मोठ्या प्रमाणात पे-आउट करावे लागतील ज्यामुळे कमी मार्जिन मिळेल,.