असुरक्षित कर्जांवर आरबीआयने निर्बंध आणल्याने सोने कर्ज गुंतवणूकीत वाढ सोने किंमत २५ टक्क्याने वाढली

रिझर्व्ह बँकेने असुरक्षित कर्ज देण्यावर आणलेल्या बंधनांमुळे बँका आणि बिगर बँकिंग वित्तीय कंपन्यांना (NBFCs) सोने कर्जासारख्या सुरक्षित कर्ज उत्पादनांवर लक्ष केंद्रित करण्यास भाग पाडले आहे. गेल्या एका वर्षात सोन्याच्या किमतीत जवळपास २५ टक्क्यांनी वाढ झाली आहे आणि कर्जदारांनी डिजिटल ऑन-बोर्डिंग पायऱ्या वाढवल्यामुळे, जून २०२४ ला संपलेल्या १२ महिन्यांत सोन्याच्या कर्जात वाढ झाली आहे.

आयबीआय RBI कडील डेटा आणि एनबीएफसी NBFCs च्या त्रैमासिक अहवालांवरून असे दिसून आले आहे की, गेल्या एका वर्षात थकित सोन्याच्या कर्जात २०-३० टक्क्यांनी वाढ झाली आहे. या विभागामध्ये एनबीएफसी NBFC चे वर्चस्व असतानाही, एकट्या अनुसूचित व्यावसायिक बँकांनी जून २०२४ पर्यंत ₹१,२३,७७६ कोटी रुपयांच्या थकबाकी असलेल्या सुवर्ण कर्जामध्ये वार्षिक ३० टक्के वाढ पाहिली आहे. याउलट सुवर्ण कर्ज, असुरक्षित क्रेडिटमध्ये मंद वाढ झाली आहे. आरबीआयच्या आकडेवारीनुसार, जून २०२३ मध्ये ३० टक्के वार्षिक वाढीच्या तुलनेत जून २०२४ मध्ये ‘इतर वैयक्तिक कर्ज’ अंतर्गत थकबाकीची रक्कम १५ टक्क्यांनी वाढली.

पुढे, थकित सोन्याच्या कर्जाच्या महिन्या-दर-महिन्याच्या विश्लेषणात असे दिसून आले आहे की आर्थिक वर्ष २५ च्या पहिल्या तिमाहीत वाढ विशेषतः तीव्र होती कारण मे २०२४ मध्ये थकित रकमेत १५ टक्क्यांनी वाढ झाली होती.

त्याचप्रमाणे, एनवीएफसी NBFC च्या बाबतीत, सर्वात मोठ्या गोल्ड फायनान्सर मुथूट फायनान्सने जून २०२४ मध्ये गोल्ड लोन ॲसेट्स अंडर मॅनेजमेंट (AUM) मध्ये २३ टक्के वाढ नोंदवली आहे. जून २०२४ च्या तिमाहीत सर्वात जास्त सोने कर्ज वाटप झाले आहे. कोणत्याही तिमाहीत,” कंपनीने आपल्या गुंतवणूकदारांच्या सादरीकरणात सांगितले. मणप्पुरम फायनान्सने गोल्ड लोन एयुएम AUM मध्ये वार्षिक १५ टक्के वाढ ₹ २३,६४७ कोटींवर दिसली आणि श्रीराम फायनान्सने देखील गोल्ड लोन एयुएम AUM मध्ये २३ टक्क्यांनी वाढ ₹ ६,१२३ कोटी दिसली.

२०२१ मध्ये महामारीच्या काळात सोन्याच्या कर्जात वाढ झाली, जेव्हा बँकांनी जून २०२१ पर्यंत सोन्यावरील थकित कर्जांमध्ये ८२ टक्के वार्षिक वाढ नोंदवली. परंतु २०२३ मध्ये वाढीचा वेग वाढला, फक्त या वर्षी पुन्हा वाढ झाली.

“गोल्ड लोन हे वैयक्तिक किंवा व्यवसायासाठी अल्प-मुदतीच्या आणि आपत्कालीन आवश्यकता पूर्ण करण्यासाठी जाणारे उत्पादन आहे. वैयक्तिक कर्जे, असुरक्षित व्यवसाय कर्जे आणि मायक्रोफायनान्स कर्जांमधील मंदीमुळे सुवर्ण कर्जाची मागणी वाढली आहे कारण कर्जदार प्रोफाइलमध्ये या विभागांमध्ये समानता असेल,” एएम कार्तिक, वरिष्ठ उपाध्यक्ष आणि सह-समूह प्रमुख, वित्तीय क्षेत्र रेटिंग, आयसीआरए ICRA ने सांगितले.

जून २०२४ पर्यंत एकूण वैयक्तिक कर्जांमध्ये सुवर्ण कर्जाचा हिस्सा २० महिन्यांच्या उच्चांकी २.३ टक्क्यांवर आहे, आरबीआय RBI चा डेटातून दिसून येते.

मालमत्तेचा दर्जाही खालावत आहे. आयसीआरए ICRA च्या विश्लेषणात असे दिसून आले आहे की गोल्ड लोन विभागातील ९० दिवसांपेक्षा जास्त काळ थकीत कर्जे मार्च २०२४ मध्ये ~२.९% च्या तुलनेत जून २०२४ मध्ये सुमारे ३.१% होती.

क्रिसिल रेटिंग्सचे वरिष्ठ संचालक अजित वेलोनी यांनी सांगितले की, नियामकाच्या सल्ल्यानुसार रोख वितरणापासून दूर राहूनही एनबीएफसींनी सुवर्ण कर्ज एयुएम AUM मध्ये वाढ केली आहे. ऐतिहासिकदृष्ट्या, सोने-कर्ज एनबीएफसींनी मजबूत जोखीम व्यवस्थापन पद्धती आणि सोन्याच्या वेळेवर लिलावांमुळे नगण्य क्रेडिट तोटा पाहिला आहे, असेही ते म्हणाले.