आरबीआयचा अहवाल, जीडीपी अपेक्षित राहण्याची शक्यता मात्र उष्णतेच्या लाटेमुळे उत्पादकता कमी होण्याचे संकेत

आरबीआयच्या नवीनतम मासिक बुलेटिननुसार, जीडीपीच्या निर्मितीमध्ये स्ट्रक्चरल ब्रेक झाला आहे, पहिल्या तिमाहीत जीडीपी महामारीच्या सुरुवातीपासून इतर तिमाहींच्या तुलनेत काही प्रमाणात गती कमी होण्याची नोंद करत आहे.

त्यामुळे, Q4 (जानेवारी-मार्च) मधील ७.८ टक्क्यांच्या वाढीच्या तुलनेत काही प्रमाणात: राष्ट्रीय सांख्यिकी कार्यालय (NSO) ऑगस्टच्या अखेरीस आपला अंदाज जारी करेल तेव्हा २०२३-२४ वास्तविक उत्पन्नात अपेक्षित आहे. आरबीआय अधिकाऱ्यांनी एकत्रित केलेला बुलेटिनमधील “अर्थव्यवस्थेची स्थिती” हा लेख.

मंगळवारी एका बिझनेस चॅनलने आयोजित केलेल्या कार्यक्रमात, आरबीआय RBI गव्हर्नर शक्तीकांत दास म्हणाले की RBI पहिल्या तिमाहीत (Q1FY25) जीडीपी वाढ प्रिंट ७.३ टक्क्यांच्या अंदाजानुसार असेल असा आशावाद व्यक्त करण्यात आला आहे.

बुलेटिनमध्ये, आरबीआय अधिकाऱ्यांनी सांगितले: “२०२४-२५ मध्ये जीडीपीच्या प्रक्षेपणासाठी चांदीची अस्तर म्हणजे त्याच्या मे २०२४ च्या वाचनात चलनवाढीचे थांबणे. घसरणीचा सलग पाचवा महिना, नाराजी असूनही, किंमत आणि खर्च कपातीचा लाभ घेण्यासाठी एकूण मागणीसाठी जागा मोकळी करते. ग्राहक किंमत निर्देशांक (CPI) चलनवाढीचा मुख्य घटक नरम झाल्यामुळे सध्या सुरू असलेली निर्मुलनवाढ चालू आहे ही वस्तुस्थिती, चलनविषयक धोरणाच्या भूमिकेची पुष्टी करते.”

जोपर्यंत खाद्यपदार्थांच्या किमतीचा दबाव कायम राहतो तोपर्यंत, तथापि, महागाईला त्याच्या लक्ष्याशी संरेखित करण्याचे उद्दिष्ट प्रगतीपथावर राहते.

अत्यंत उन्हाळ्यातील उष्णतेमुळे सार्वजनिक आरोग्य धोक्यात आल्याचा इशारा देणाऱ्या शास्त्रज्ञांचा संदर्भ देत आरबीआयच्या अधिकाऱ्यांनी असे निरीक्षण नोंदवले की, भारत विशेषत: उष्णतेच्या लाटेमुळे कामगार उत्पादकता गमावण्यास असुरक्षित आहे कारण वर्षाच्या या वेळी त्यांच्या कर्मचाऱ्यांचा मोठा भाग घराबाहेरील कामात गुंतलेला असतो, कारण शेती, बांधकाम आणि खाणकाम मध्ये.

“असा अंदाज आहे की २७ अंश सेल्सिअसपेक्षा जास्त तापमानात प्रत्येक डिग्री वाढल्याने कामगार उत्पादकता २-४ टक्क्यांनी कमी होते. हे परिणाम किनारपट्टीच्या द्वीपकल्पापेक्षा देशाच्या उत्तर भागात अधिक स्पष्ट आहेत,” ते म्हणाले.
अधिका-यांनी असे मूल्यमापन केले की भारत आपल्या शारीरिक श्रम पुरवठ्यापैकी एक चतुर्थांश उष्णतेच्या दिवसांमध्ये गमावतो. आउटपुट इफेक्ट्समध्ये जोडलेले, हे चलनवाढ आणि बांधकाम आणि लॉजिस्टिकमधील गुंतवणुकीत पसरते.