बाजारातील एसएमई आयपीओ SME IPO बद्दलच्या वाढत्या चिंतेच्या पार्श्वभूमीवर, सेबी कमीतकमी सहा देशांतर्गत गुंतवणूक बँकर्सची चौकशी करत आहे ज्यांनी छोट्या व्यवसायांद्वारे ऑफरवर काम केले आहे, वृत्तसंस्था रॉयटर्सने या प्रकरणाची थेट माहिती असलेल्या दोन स्त्रोतांचा हवाला देऊन अहवाल दिला. मार्केट वॉचडॉगची तपासणी या वर्षाच्या सुरुवातीला सुरू झाली आणि बँकांनी आकारलेल्या शुल्कावर लक्ष केंद्रित केले आहे, असे अहवालात म्हटले आहे.
सिक्युरिटीज अँड एक्स्चेंज बोर्ड ऑफ इंडिया (सेबी) ला आढळले की अर्धा डझन लहान गुंतवणूक बँकर्सनी त्यांच्या आयपीओ IPO द्वारे उभारलेल्या निधीच्या १५ टक्के समतुल्य कंपन्यांचे शुल्क आकारले आहे. भारतातील मानक प्रथा स्पेसमध्ये इश्यू आकाराच्या सुमारे १-३ टक्के आकारणी करत आहे.
अहवालात मात्र तपासाअंतर्गत बँकर्सची नावे निश्चित करता आली नाहीत. या प्रकरणी सेबीने अद्याप कोणतीही माहिती दिलेली नाही. काही लहान व्यवसायांमध्ये गुंतवणुकीच्या धोक्यांबद्दल तसेच एसएमई SME समस्यांसाठी कठोर नियमांच्या योजनांबद्दल गुंतवणूकदारांना चेतावणी देण्याच्या सेबीच्या प्रयत्नांनंतर ही तपासणी केली जाते.
एसएमई कंपन्या, ज्यांची वार्षिक उलाढाल ५ कोटी ते २५० कोटी रुपये आहे, त्यांची यादी एनएसई NSE किंवा बीएसई BSE च्या एसएमई SME विभागांवर आहे. त्यांची मान्यताही संबंधित एक्सचेंजेसद्वारे दिली जाते. त्यांच्याकडे प्रकटीकरणाच्या कमी आवश्यकता आहेत. एका सूत्राने दिलेल्या माहितीनुसार, तपासात असेही सूचित करण्यात आले आहे की, या प्रकरणाची मोठ्या प्रमाणावर सदस्यता घेतली आहे याची खात्री करण्यासाठी बँकर्स जास्त शुल्क आकारत आहेत.
भारतात ६० पेक्षा जास्त गुंतवणूक बँका आहेत ज्या एसएमई आयपीओ SME IPO साठी सक्रियपणे काम करतात. मार्च २०२४ मध्ये संपलेल्या गेल्या आर्थिक वर्षात २०५ छोट्या कंपन्यांनी ६,००० कोटी रुपये उभे केले. मागील वर्षी २०२२-२३ या आर्थिक वर्षात १२५ कंपन्यांनी २,२०० कोटी रुपये उभारले होते. एप्रिल-ऑगस्ट २०२४ या कालावधीसाठी, १०५ एसएमई SME कंपन्यांनी ३,५०० कोटी रुपये उभारले आहेत आणि ऑफरच्या दोन तृतीयांशपेक्षा जास्त सदस्यत्व घेतले आहे.
जुलैमध्ये रेग्युलेटरने लहान फर्मच्या पहिल्या दिवसाच्या व्यापारासाठी ९० टक्के शेअर नफा त्याच्या क्लॅम्पडाउनचा भाग म्हणून मर्यादित केला. सूत्रांनी असेही सांगितले की सेबीने ऑडिटर्स आणि एक्सचेंजेसना मंजुरी प्रक्रियेत अधिक सतर्क राहण्यास सांगितले आहे. सेबी १२-१५ अॅक्शन पॉईंट्सवर देखील काम करत आहे जे लहान कंपन्या त्यांच्या आयपीओ IPO बद्दल कसे जातात हे बदलतील, एका सूत्राने सांगितले.
एका वेगळ्या विकासामध्ये, सेबीचे पूर्णवेळ सदस्य अश्वनी भाटिया यांनी नमूद केले आहे की काही एसएमई प्रवर्तक चार्टर्ड अकाउंटंट आणि मर्चंट बँकर शुल्क प्रारंभिक सार्वजनिक ऑफर इश्यू आकाराच्या २५ टक्के इतके जास्त देतात.