राष्ट्रपती द्रौपदी मुर्मु म्हणाल्या की, आणीबाणी लोकशाहीतील काळा अध्याय लोकशाहीवरील मोठा हल्ला

राष्ट्रपती द्रौपदी मुर्मू यांनी गुरुवारी १९७५ मध्ये तत्कालीन पंतप्रधान इंदिरा गांधी यांनी लागू केलेल्या आणीबाणीला संविधानावरील “सर्वात मोठा हल्ला” असल्याचे सांगत आणीबाणी जाहिर करणे हा देशाच्या इतिहासातील काळा अध्याय असल्याचे सांगितले. संसदेतील दोन्ही सभागृहांच्या सदस्यांच्या संयुक्त बैठकीला संबोधित करताना राष्ट्रपती द्रौपदी मुर्मु या बोलत होत्या.

सार्वत्रिक निवडणुकांनंतर १८ व्या लोकसभेची स्थापना झाल्यानंतर संसदेला राष्ट्रपती द्रौपदी मुर्मु यांनी पहिल्यांदाच संबोधित भाषणात म्हणाल्या की, आणीबाणीच्या काळात देश अराजकतेत बुडाला आणि लोकशाहीला “कलंकित” करण्याच्या प्रयत्नांचा प्रत्येकाने निषेध केला पाहिजे असे मतही मांडले.

पुढे बोलताना द्रौपदी मुर्मु म्हणाल्या की, आणीबाणी हा राज्यघटनेवरील थेट हल्ल्याचा सर्वात मोठा आणि काळा अध्याय होता. आणीबाणीच्या काळात संपूर्ण देश अराजकात बुडाला होता, परंतु अशा असंवैधानिक शक्तींविरुद्ध देशाचा विजय झाला, असे वक्तव्य करताच सत्ताधारी भाजपा सदस्यांनी जल्लोष केला तर विरोधकांकडून निषेध करत गोंधळ करण्यास सुरुवात केली.

राष्ट्रपती द्रौपदी मुर्मु म्हणाल्या की, आपल्या लोकशाहीला कलंकित करण्याच्या प्रत्येक प्रयत्नाचा सर्वांनी निषेध केला पाहिजे. फुटीरतावादी शक्ती लोकशाही कमकुवत करण्याचा, देशाच्या आत आणि बाहेरून समाजात दरी निर्माण करण्याचा कट रचत आहेत, असा संशयही यावेळी व्यक्त केला.

जून १९७५ ते मार्च १९७७ पर्यंत सुमारे दोन वर्षे, इंदिरा गांधींनी आणीबाणी लादली आणि घटनेच्या कलम ३५२ नुसार तत्कालीन राष्ट्रपती फखरुद्दीन अली अहमद यांनी मान्य केले. देशाला जवळचे अंतर्गत आणि बाह्य धोके आहेत या तर्कावर आणीबाणीची स्थिती घोषित करण्यात आली.

राष्ट्रपती मुर्मू यांनी आणीबाणीवरील टिप्पणी या मुद्द्यावरून भाजप आणि विरोधकांमधील शब्दयुद्धाच्या पार्श्वभूमीवर आली आहे. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी आणि त्यांच्या मंत्र्यांनी आणीबाणीच्या भीषणतेची आठवण करून दिली, तर काँग्रेस आणि त्यांच्या मित्रपक्षांनी भाजपाच्या नेतृत्वाखालील एनडीएच्या गेल्या १० वर्षांच्या राजवटीत “अघोषित आणीबाणी” लागू असल्याचे सांगत हल्ल्याचा प्रतिकार केला.

बुधवारी, लोकसभेचे अध्यक्ष ओम बिर्ला, जे सलग दुसऱ्यांदा या पदावर निवडून आले होते, त्यांनी आणीबाणीचे आवाहन केले आणि सांगितले की भारतातील लोकशाही मूल्ये चिरडली गेली आणि “काळ्या काळात” अभिव्यक्ती स्वातंत्र्याचा गळा घोटला गेला.

या कालावधीत प्राण गमावलेल्या नागरिकांच्या स्मृतीप्रित्यर्थ त्यांनी दोन मिनिटे मौन पाळून जोरदार निदर्शने केली आणि विरोधकांकडून जोरदार घोषणाबाजी करण्यात आली.

LIVE: President Droupadi Murmu addresses both Houses of the Parliament https://t.co/4hNviAsCmv

— President of India (@rashtrapatibhvn) June 27, 2024