उपराष्ट्रपती जगदीप धनखड म्हणाले, आमदार आणि संरक्षक म्हणून जबाबदारी… विधिमंडळाच्या शतकोत्तरी वर्धापन दिनानिमित्त आयोजित कार्यक्रमात बोलताना व्यक्त केले मत

शिवाजी महाराजांच्या या महान भूमीने शतकानुशतके आपल्या मातृभूमीच्या प्रगतीचे नेतृत्व केले आहे, उल्लेखनीय कामगिरी केली आहे आणि भारताच्या इतिहासात महत्त्वपूर्ण योगदान दिले आहे. मराठा स्वराज्याची तत्त्वे, त्याच्या प्रशासकीय चौकटीत विकेंद्रित राजनैतिकता, योग्यता, कायद्याचे राज्य, आर्थिक विकास आणि लोककल्याण यांचा समावेश करून, जगभरातील सार्वजनिक सेवा वितरणात अधिक कार्यक्षमता, जबाबदारी आणि उत्तरदायित्व यांना प्रेरणा देणारे मॉडेल म्हणून काम करतात असे मत उपराष्ट्रपती जगदीप धनखड यांनी आज व्यक्त केले.

विधिमंडळाच्या शतकोत्तरी स्थापना दिवसाच्या पार्श्वभूमीवर विधिमंडळात आयोजित कार्यक्रमात ते बोलत होते. यावेळी विधानसभा अध्यक्ष राहुल नार्वेकर, विधान परिषदेच्या सभापती डॉ नीलम गोऱ्हे, मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे आदी उपस्थित होते.

जगदीर धनखड पुढे बोलताना म्हणाले की, अतिशय योग्य रीतीने, आपल्या संविधानाच्या रचनाकारांनी आपल्या लोकशाहीचे हृदय असलेल्या निवडणुकांशी संबंधित असलेल्या संविधानाच्या भाग XV मध्ये त्यांचे चित्र स्थान देऊन निर्भीड छत्रपती शिवाजी महाराजांना अभिमानाचे स्थान दिले. भाग XV मध्ये २२ चित्रे आहेत जी निवडणुकांशी संबंधित आहेत; जे चित्र आहे ते शिवाजी महाराजांचे आहे.

पुढे बोलताना जगदीप धनखड म्हणाले की, लोकशाहीच्या या आदरणीय संस्थेचे आमदार आणि संरक्षक या नात्याने तुम्ही जनतेच्या हिताचे रक्षण करण्याचे पवित्र कर्तव्य पार पाडत आहात. पक्षीय हित बाजूला ठेवून, भारतातील सर्व नागरिकांचे कल्याण आणि सुरक्षितता सुनिश्चित करणे, समान हिताच्या तत्त्वांशी जवळून जुळवून घेणे हे तुमचे ध्येय असले पाहिजे अशी आशा व्यक्त करत आपल्याकडे अतिशय समृद्ध इतिहास आहे, ५००० वर्षांची सभ्यतेची व्याप्तीची खोली आहे. त्यामुळे भारतात प्राचीन काळापासून लोकशाही मूल्ये खोलवर रुजलेली आहेत. मग हे आश्चर्यकारक नाही की मानवतेच्या एक षष्ठांश लोकांचे घर म्हणून, आपण जगातील सर्वात मोठी लोकशाही आहोत आणि लोकशाहीची जननी देखील आहोत ज्याकडे जगभरातील देश सल्ला घेतात असेही यावेळी सांगितले.

जगदीप धनखड पुढे बोलताना म्हणाले की, समकालीन जागतिक परिस्थितीत, अभूतपूर्व आर्थिक उन्नती आणि मुत्सद्दी पराक्रमात, भारताची प्रासंगिकता पूर्वी कधीही नव्हती. आणि त्याची वाढ सतत वेगाने वाढत आहे आणि आता थांबवता येणार नाही. या पार्श्वभूमीवर, “आपल्या देशात लोकशाही मूल्ये आणि नैतिकता वाढवणे” हा विषय अत्यंत प्रासंगिक आहे. संपूर्ण जगात भारताला लोकशाहीचे आदर्श उदाहरण म्हणून उदयास आले पाहिजे. नैतिकता आणि नितीमत्ता हे प्राचीन काळापासून भारतातील सार्वजनिक जीवनाचे वैशिष्ट्य आहे. नैतिकता आणि नितिमत्ता हे मानवी वर्तनाचे अमृत आणि सार आहेत. हे सार्वजनिक जीवनाचे अविभाज्य पैलू आहेत आणि संसदीय लोकशाहीसाठी ते अत्यंत आवश्यक असल्याचे मतही यावेळी व्यक्त केले.

जगदीप धनखड पुढे बोलताना म्हणाले की, संसद आणि राज्य विधानसभा लोकशाहीचे उत्तर तारा आहेत. संसद आणि विधिमंडळ सदस्य हे दीपस्तंभ आहेत. लोक त्यांच्या समस्यांवर उपाय शोधण्यासाठी आणि त्यांनी कसे पुढे जावे यासाठी तुमच्याकडे शोध घेतात आणि म्हणूनच संसद सदस्य आणि जे विधिमंडळात आहेत त्यांचे अनुकरण योग्य वर्तनाचे उदाहरण देणे बंधनकारक आणि कर्तव्य आहे. लोकशाही मूल्ये नियमित जोपासण्याची गरज आहे. जसे तुम्ही कॉलेज सोडले तरी शिकणे कधीच थांबत नाही तुम्हाला शिकत राहावे लागेल. लोकशाही मूल्ये ही एकवेळची परिस्थिती नसून त्यांना चोविस तास सातही दिवस जोपासावे लागते. लोकशाही मूल्ये तेव्हाच फुलतात जेव्हा सर्वत्र सहकार्य असते आणि उच्च नैतिक मानके असतात असे सांगायलाही विसरले नाहीत.

कायदे हे विधिमंडळ आणि संसदेचे एकमेव क्षेत्र आहे, जे घटनात्मक नियमांच्या अधीन आहे. आमच्याकडे स्पष्ट वैधानिक प्रिस्क्रिप्शनच्या पार्श्वभूमीवर कार्यकारी आणि न्यायपालिकेच्या निर्देशांची बरीच उदाहरणे आहेत. या उल्लंघनांचे सर्वसंमतीने ठराव घेण्यास कायदेमंडळे घटनात्मकदृष्ट्या बांधील आहेत. म्हणूनच, मी आग्रह करतो की आपल्या लोकशाहीच्या या स्तंभांच्या शिखरावर असलेल्या लोकांमध्ये परस्परसंवादाची संरचित यंत्रणा विकसित करण्याची गरज आहे. आणि हे तेव्हाच घडू शकते जेव्हा या विधिमंडळाचा पवित्र परिसर, लोकशाहीची मंदिरे चांगल्या प्रकारे सादर करतात. राज्याच्या तिन्ही शाखांद्वारे सोहार्दाचे संबध राहतील हे सामंजस्य लोकशाहीसाठी अत्यावश्यक आहे आणि एकदा आपण ते साध्य केले की आपली प्रगतीत वाढ होईल असेही जगदीप धनखड यांनी सांगितले.

संसदेतील कामकाजावर बोलताना जगदीप धनखड म्हणाले की, सध्या आपल्या संसदेचे आणि विधिमंडळांचे कामकाज सुरळीत नाही हे उघड आहे. लोकशाहीची ही मंदिरे रणनीतीबद्ध व्यत्यय आणि अशांततेचा अपमान सहन करत आहेत. पक्षांमधील संवाद गहाळ आहे तो आवश्यक आहे आणि यातून सुटका होऊ शकत नाही, घरातील सर्व विभागांमधील मैत्रीपूर्ण सहयोगी संवाद असणे आवश्यक आहे आणि पक्षांमधील संवाद गहाळ आहे आणि आपण ज्या पद्धतीने संबोधित करता त्या संभाषणाची पातळी म्हणजे नाक बुडवण्यासारखी असल्याची खोचक टीपण्णीही यावेळी केली.

यावेळी आपल्या भाषणाचा समारोप करताना जगदीप धनखड म्हणाले की डॉ बी आर आंबेडकर यांच्या वक्तव्याची मला आठवण झाली असून डॉ बी आर आंबेडकर म्हणाले की, जाती आणि पंथांच्या रूपातील आपल्या जुन्या शत्रूंव्यतिरिक्त आपल्याकडे विविध आणि विरोधी राजकीय पंथ असलेले अनेक राजकीय पक्ष असतील. भारतीय देशाला त्यांच्या पंथाच्या वर ठेवतील की ते पंथ देशापेक्षा वर ठेवतील? मला माहित नाही. पण एवढी खात्री आहे की जर पक्षांनी पंथांना देशापेक्षा वरचेवर स्थान दिले तर आपले स्वातंत्र्य दुसऱ्यांदा धोक्यात येईल आणि कदाचित कायमचे गमावले जाईल. या वक्तव्याची गंभीर दखल घेऊन मला विश्वास आहे की तुम्ही बाबासाहेबांच्या सावधगिरीच्या शब्दांवर विचार कराल असे सांगत आपल्या भाषणाचा समारोप केला.