केंद्रीय पेट्रोलियम आणि नैसर्गिक वायू मंत्री हरदीप सिंग पुरी यांनी सोमवारी एका मतपत्रिकेत लिहिले की, रशियाकडून भारताच्या कच्च्या तेलाच्या आयातीमुळे जागतिक बाजारपेठ स्थिर होण्यास मदत झाली. व्हाईट हाऊसचे व्यापार सल्लागार पीटर नवारो यांनी रशियाच्या तेलाच्या सतत खरेदीबद्दल भारतावर टीका केल्यानंतर केंद्रीय मंत्र्यांचे मतपत्र आले.
भारताविरुद्ध नवारोच्या ‘लॉन्ड्रोमॅट’ या टिप्पणीला नकार देत हरदीप सिंग पुरी म्हणाले की, अनिश्चिततेच्या काळात भारताच्या ऊर्जा व्यापारामुळे जागतिक तेलाच्या किमती नियंत्रणात राहिल्या. “काही टीकाकारांचा असा आरोप आहे की भारत रशियन तेलासाठी ‘लॉन्ड्रोमॅट’ बनला आहे. सत्यापासून दूर काहीही असू शकत नाही,” असे त्यांनी द हिंदूमध्ये प्रकाशित झालेल्या एका मतपत्रिकेत लिहिले.
हरदीप सिंग पुरी यांनी पुढे म्हटले की, युक्रेन संघर्ष सुरू होण्यापूर्वी, भारत अनेक दशकांपासून पेट्रोलियम उत्पादने निर्यात करत होता आणि त्याचे रिफायनर्स जागतिक स्तरावर कच्च्या तेलाची टोपली प्रक्रिया करत होते.
पुढे जाऊन, केंद्रीय मंत्री हरदीप सिंग पुरी यांनी रशियन तेल आयातीच्या मुद्द्यावर परराष्ट्र मंत्रालयाच्या भूमिकेचा पुनरुच्चार केला आणि म्हटले की युक्रेन संघर्षानंतर जागतिक स्तरावर किमती वाढल्यानंतर भारतीयांना वाचवण्यासाठी सरकारने “निर्णायकपणे” कारवाई केली.
“तेलाच्या सार्वजनिक उपक्रमांनी डिझेलवरील प्रति लिटर १० रुपयांपर्यंतचे नुकसान सहन केले; सरकारने केंद्र आणि राज्य कर कमी केले आणि निर्यात नियमांनुसार परदेशात पेट्रोल आणि डिझेल विकणाऱ्या रिफायनर्सनी किमान ५०% पेट्रोल आणि ३०% डिझेल देशांतर्गत बाजारात विकले पाहिजे.”
शिवाय, हरदीप सिंग पुरी म्हणाले की, रशियाचे तेल खरेदी करताना सर्व आंतरराष्ट्रीय नियमांचे पालन करून भारताने जागतिक बाजारपेठेला प्रति बॅरल २०० डॉलरचा धक्का रोखला.
“मोठे सत्य हे आहे की – जागतिक तेलाचा जवळजवळ १०% पुरवठा करणाऱ्या जगातील दुसऱ्या क्रमांकाच्या सर्वात मोठ्या उत्पादक देशाला पर्याय नाही. बोटे दाखवणारे या वस्तुस्थितीकडे दुर्लक्ष करतात. सर्व आंतरराष्ट्रीय नियमांचे पालन केल्याने भारताने वसुधैव कुटुंबकमच्या त्याच्या संस्कृतीच्या मूल्यांशी जुळवून घेत २०० डॉलर प्रति बॅरलचा विनाशकारी धक्का रोखला.”
जर भारताने रशियन तेल खरेदी करणे थांबवले तर जागतिक स्तरावर कच्च्या तेलाच्या किमती तिप्पट होऊन २०० डॉलर प्रति बॅरल होऊ शकतात, असे वृत्त रॉयटर्सने दिल्यानंतर काही दिवसांतच हरदीप सिंग पुरी यांनी ही पुष्टी केली. युक्रेन संघर्षानंतर भारताने रशियन कच्च्या तेलाची खरेदी वाढवली, ज्यामुळे २०२२ पासून किमान १७ अब्ज डॉलर्सची बचत झाली.
पुढे, हरदीप सिंग पुरी अधोरेखित केले की रशियन कच्च्या तेलावर इराणी किंवा व्हेनेझुएलाच्या कच्च्या तेलावर कधीही मंजुरी देण्यात आलेली नाही, हरदीप सिंग पुरी म्हणाले की ते तेलाचा प्रवाह चालू ठेवण्यासाठी आणि महसूल मर्यादित करण्यासाठी डिझाइन केलेल्या G-7/युरोपियन युनियन किंमत मर्यादा प्रणाली अंतर्गत आहे.
“अशा पॅकेजेसच्या १८ फेऱ्या झाल्या आहेत आणि भारताने प्रत्येकी एकाचे पालन केले आहे. प्रत्येक व्यवहारात कायदेशीर शिपिंग आणि विमा, अनुपालन व्यापारी आणि ऑडिट चॅनेल वापरले आहेत. भारताने नियम मोडलेले नाहीत. भारताने बाजारपेठा स्थिर केल्या आहेत आणि जागतिक किमती वाढण्यापासून रोखल्या आहेत.”