Marathi e-Batmya
हरियाणातील विधानसभा निवडणूकीच्या पार्श्वभूमीवर काँग्रेस नेते राहुल गांधी यांनी शाहरूख खान यांनी केलेल्या डंकी चित्रपटातील घटनेप्रमाणे काही घटना हरियाणात घडत आहेत. डंकी चित्रपटातील कलाकारांप्रमाणे बेकायदेशीररित्या युरोप आणि अमेरिकेत पैसे कमाविण्यासाठी गेलेल्या हरियाणाच्या नागरिकांना काँग्रेस नेते राहुल गांधी हे त्या तरूणांना आणि त्यांच्या कुटुंबियांना भेटले. तसेच या दोघांमध्ये थेट संवादही घडवून आणला. या घटनेवरून हरियाणाच्या विधानसभा निवडणूकीत खुपच हळहळ व्यक्त करण्यात येत आहे. तर दुसऱ्याबाजूला देशाचे पंतप्रधान पदी असलेले नरेंद्र मोदी यांना मात्र अवैधरित्या युरोप-अमेरिकेत जाणाऱ्या तरूणांबद्दल एक चकार शब्दाने भाष्य न करता हरियाणाच्या युवक युवतीनी न्युयॉर्कमध्ये केलेल्या नृत्याचा उल्लेख मात्र एका प्रचारसभेत आवर्जून केला.
त्यामुळे जे राहुल गांधी यांना दिसते ते पंतप्रधान मोदी यांना का दिसत नाही असा सवाल काहीजणांकडून उपस्थित करण्यात येत आहे.
दरम्यान, हरियाणातील नारुखेरी गावात जीर्ण झालेल्या घरांच्या कडेला असलेला हा वाडा आहे. उंच गेट्स एक भव्य वाडा लपवतात, अजूनही बांधकाम सुरू आहे आणि त्याचा निळसर जलतरण तलाव आहे. तरीही आजूबाजूच्या प्रत्येकाला याची माहिती आहे.
सुनील — “मी कोणतेही आडनाव वापरत नाही,” तो म्हणतो — थोडासा बांधलेला काळजीवाहू वाडा हा, तो त्याच्या धाकट्या भावाचा आहे, जो राज्यशास्त्राचा पदव्युत्तर पदवीधर आहे जो सहा वर्षांपूर्वी यूएसला गेला होता आणि नंतर त्याने सुनीलच्या मुलाला इमिग्रेशनसाठी आमंत्रित केले होते. गेल्या वर्षी, तो या नवीन घरावर परत आला. स्थानिक तरुणांसाठी, मुख्यतः नोकरीच्या शोधात, ते परदेशात गेल्यास त्यांच्या समृद्धीचे प्रतीक आहे.
हे गाव कर्नाल जिल्ह्यातील घोगरीपूरपासून अवघ्या १० मिनिटांच्या अंतरावर आहे, जे गाव २० सप्टेंबरच्या पहाटे काँग्रेस नेते राहुल गांधी यांच्या एका कुटुंबाला भेटायला गेले तेव्हा प्रसिद्धीच्या झोतात आले होते. वृद्ध पुरुषांचा एक गट, अनेकांनी चमकणारे कपडे घातले होते. पांढरे, घराच्या पलीकडे असलेल्या छोट्या सभेच्या ठिकाणी जमतात, पत्ते खेळतात. हे कुटुंब पलवलमध्ये दूर आहे पण तिथले वृद्ध लोक म्हणतात की त्यांची ही एक असामान्य गोष्ट नाही ज्या गावात सुमारे ८०० तरुण परदेशात गेले आहेत. परदेशात शिकण्यासाठी आवश्यक असलेली भाषा प्राविण्य चाचणी “डंकी” मार्ग किंवा IELTS याविषयी गावातील कोणीही अपरिचित नाही.
हँडलबार मिशा असलेला माजी ट्रक ड्रायव्हर दिलबाग सिंग यांचा समावेश आहे ज्यांचा मुलगा मनदीप, २८, याने धोकादायक मार्ग स्वीकारला आहे ज्यामुळे अनेकांना तुरुंगात किंवा त्याहून वाईट म्हणजे मृत्यूपर्यंत नेले जाते. लोक ज्या ठिकाणी स्थलांतरित होऊ इच्छितात तेथे पोहोचण्यासाठी धोकादायक मार्ग).
मिशा असलेला माजी ट्रक ड्रायव्हर दिलबाग सिंग यांचा समावेश आहे ज्यांचा मुलगा मनदीप, २८, याने धोकादायक मार्ग स्वीकारला आहे ज्यामुळे अनेकांना तुरुंगात किंवा त्याहून वाईट म्हणजे मृत्यूपर्यंत नेले जाते. लोक ज्या ठिकाणी स्थलांतरित होऊ इच्छितात तेथे पोहोचण्यासाठी धोकादायक मार्ग).
“तो एक तेजस्वी मुलगा होता. त्याने एमकॉमची पदवी मिळवली आणि सैन्य आणि पोलिसांपासून रेल्वेपर्यंत सर्वत्र त्याने आपले नशीब आजमावले. त्याने प्रत्येक परीक्षा दिली आणि प्रत्येक ‘भरती’ मध्ये गेला पण त्याला नोकरी मिळाली नाही. माझ्याकडे फक्त एक बिघा (एकराचा एक चतुर्थांश) असल्याने शेती हा पर्याय नव्हता. अखेर गेल्या वर्षी तो निघून गेला. चार महिने मी त्याचे ऐकले नाही. त्यानंतर त्याने फोन करून आपण अमेरिकेत असल्याचे सांगितले. तो म्हणाला की त्याला खूप त्रास सहन करावा लागला.”
दिलबाग म्हणतो की त्यांचा मुलगा अमेरिकेत कसा पोहोचला हे मला माहीत नाही. “डंकी’ मार्गाची किंमत ४० लाख रुपये; मला कोणी ४०,००० रुपयेही उधार देणार नाही. त्याने हे कसे केले ते मला माहित नाही. ”
अशा संशयास्पद एजंटांना आळा घालण्यासाठी राज्य सरकारने हरियाणा नोंदणी आणि ट्रॅव्हल एजंट्सचे नियमन विधेयक, २०२४ फेब्रुवारीमध्ये मंजूर केले असले तरी, हताश तरुणांनी हताश उपाययोजना करणे सुरूच ठेवले आहे, हा मुद्दा गांधींनी गुरुवारी हरियाणातील त्यांच्या दोन रॅलींमध्ये अधोरेखित केला.
गेल्या वर्षी हरियाणातील एका तरुणाचा दगडांच्या ढिगाऱ्यावर मृत्यू झाल्याचा व्हिडिओ व्हायरल झाला होता. नंतर त्याची ओळख कैथलमधील मातौर गावातील मलकित अशी झाली ज्याने ग्वाटेमालाहून आपल्या कुटुंबाला शेवटचा फोन केला होता. एका ट्रॅव्हल एजंटला ४० लाख रुपये देऊन मेक्सिकोमार्गे यूएस गाठण्याचे अंतिम ध्येय ठेवून त्याने कझाकस्तान ते तुर्की असा ट्रेक केला.
युनायटेड स्टेट्स कस्टम्स आणि बॉर्डर प्रोटेक्शन ऑथॉरिटीने २०२३ मध्ये भारताला यूएसमध्ये दस्तऐवज नसलेल्या स्थलांतरासाठी तिसरे सर्वात मोठे योगदानकर्ता म्हणून स्थान दिले. २०२० मध्ये, यूएसने निर्वासित केलेल्या १३२ अनधिकृत स्थलांतरितांपैकी ७६ हरियाणातील होते.
