मागील काही महिन्यापासून नासाचे वैज्ञानिक अंतराळातील स्पेस स्टेशनच्या दुरुस्तीचे काम करत आहेत. यात भारतीय वंशाच्या वैज्ञानिक सुनिता विल्यम्सही आहेत. मात्र सुनिता विल्यम्स यांच्यासह काही वैज्ञानिकांना परत आणण्यासाठी गेलेल्या स्टारलाइनर स्पेसक्राफ्टला काही तांत्रिक अडचण झाल्याने हे स्पेक्राफ्ट रिकामेच पृथ्वीवर परतल्याचे सांगण्यात येत आहे. बोईंगचे खराब झालेले स्टारलाइनर स्पेसक्राफ्ट हे स्पेसफ्लाइट इतिहासातील पहिले वाहन बनले असून एका क्रूसह अवकाशात गेले होते. शनिवारी हे वाहन सुरक्षितरित्या पृथ्वीवर परतले.
ही अनोखी परिस्थिती अंतराळ संशोधनातील एक महत्त्वाचा क्षण आहे आणि नवीन अवकाशयान प्रणाली विकसित करताना येणाऱ्या आव्हानांवर मात करण्यात आली आहे.
नासाच्या कमर्शियल क्रू प्रोग्रामचा एक भाग असलेला स्टारलाइनर, ५ जून २०२४ रोजी नासाच्या अंतराळवीर सुनीता विल्यम्स आणि बुच विल्मोर यांना आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकावर (ISS) घेऊन जाण्यासाठी लॉन्च करण्यात आला.
या मोहिमेचा उद्देश एक महत्त्वपूर्ण चाचणी उड्डाण करण्याचा होता, ज्यामध्ये कॅप्सूलची परिभ्रमण प्रयोगशाळेत आणि अंतराळवीरांना सुरक्षितपणे वाहतूक करण्याची क्षमता दर्शविली गेली होती.
तथापि, आयएएसएस ISS सह डॉक केल्यानंतर, अभियंत्यांनी स्टारलाइनरमध्ये अनेक तांत्रिक समस्या शोधल्या, ज्यात हेलियम गळती आणि नियंत्रण थ्रस्टर्समधील समस्या समाविष्ट आहेत. या चिंतेमुळे नासाला अंतराळवीरांच्या सुरक्षेला सर्वांधिक प्राधान्य देऊन, त्याच्या क्रूशिवाय अवकाशयान पृथ्वीवर परत आणण्याचा कठीण निर्णय नासाकडून घेण्यात आला.
नासाचे स्टीव्ह स्टिच, कमर्शियल क्रू प्रोग्रामचे व्यवस्थापक, यांनी यापूर्वीच्या दोन यशस्वी अनक्रूड लँडिंगचा हवाला देऊन वाहन स्वायत्तपणे परत येण्याच्या क्षमतेवर विश्वास व्यक्त केला.
स्टारलाइनर शनिवारी, ७ सप्टेंबर रोजी आयएसटी IST पहाटे ३:३४ वाजता स्पेस स्टेशनवरून अनडॉक केले आणि सुमारे सहा तासांनंतर न्यू मेक्सिकोमधील व्हाईट सँड्स स्पेस हार्बरला स्पर्श केला.
LIVE: In a post-landing news update, NASA officials discuss the Boeing #Starliner spacecraft's return to Earth at White Sands Space Harbor, New Mexico. https://t.co/wHIzFNSP8H
— NASA (@NASA) September 7, 2024
दरम्यान, विल्यम्स आणि विल्मोर फेब्रुवारी २०२५ पर्यंत Expedition ७१/७२ क्रूमध्ये सामील होऊन आयएसएस ISS वर राहतील. ते आता नासाच्या क्रू-९ मोहिमेचा एक भाग म्हणून SpaceX ड्रॅगन अंतराळयानातून पृथ्वीवर परतणार आहेत.