सामाजिक

पॉप्युलेशन फाउंडेशन ऑफ इंडिया या स्वयंसेवी संस्थेने लोकसंख्या वाढ किंवा प्रजननक्षमतेत घट यावरील भीतीमुळे निर्माण होणाऱ्या वादविवादांपासून दूर जाण्याचे आवाहन केले आहे. त्याऐवजी महिला, तरुण आणि वृद्धांसाठी प्रतिष्ठा, हक्क आणि संधींवर केंद्रित धोरणे आखण्याची मागणी केली आहे. शुक्रवारी (११ जुलै २०२५) जागतिक लोकसंख्या दिनानिमित्त आयोजित निवेदनात, स्वयंसेवी संस्थेने असे प्रतिपादन …

जगाच्या प्राचीन इतिहासात आणि दस्तुरखुद्द भारतातही या देशाची मूळ ओळख ही बुद्धाचा देश म्हणून अशीच आहे. येथील अनेक प्राचीन मंदिरांत आणि अनेक प्राचीन म्हणून ओखळल्या जाणाऱ्या मंदिराच्या खाली बौध्द लेणी किंवा बौद्ध विहारांचे अवशेष मिळतात. इतकेच काय अनेक प्राचीन हिदू देवदेवतांच्या मंदिरावरील घुमट हे बौध्द विहारांची आठवण करून देतात. इतकेच …

सर्वप्रथम आंबेडरवादी विचार काय आहेत हे समजून घेतले पाहिजे. अर्थात मर्यादित वेळेत जे मी मांडणार आहे ते काही परिपूर्ण आंबेडकरवादी विचार असे म्हणता येणार नाही. आंबेडकरवादी विचाराची फार मोठी व्याप्ती आहे. माणूस, समाज, देश डआणि जग व्यापून टाकणारा विचार एका तासात मांडणे केवळ अशक्य. आणि त्याही पेक्षा तो मांडण्याची माझीही …

देशातील कोट्यावधी मुक्या लोकांना कंठ देणारे डॉ बाबासाहेब आंबेडकर यांची आज १३४ वी जयंती, या जयंतीच्या निमित्ताने त्यांच्या आयुष्यातील दोन मोठ्या घटनांवर अधून मधून कधी तरी चर्चा होते. पण त्याची दखल म्हणावी तशी यापूर्वीचे राजकारणी आणि आताही राज्यातील सत्ताधानी असलेले काय किंवा विरोधात असलेले काय किंवा स्वतःला दलित नेते म्हणून …

आपण बोलताना महाराष्ट्र हा शाहू फुले आंबेडकरांचा असे अगदी नेहमीच म्हणून जातो. या तिघांच्याही जीवनकार्यातील एक गोष्ट मला नेहमी ठळकपणे जाणवते. संस्थानिक असणा-या शाहू महाराजांनी त्या काळी त्यांच्या एकूण वार्षिक बजेटपैकी सुमारे २२ टक्के निधी हा शिक्षणासाठी खर्च केला. महात्मा फुले यांनी मुलींसाठीची पहिली शाळा तर काढलीच पण त्याशिवाय शूद्र …

विचार, विद्रोह, शब्द, संवेदना आणि कृती यांचा संगम घडवणाऱ्या समष्टी फाउंडेशनच्या प्रतिष्ठेच्या पुरस्कारांची यंदाची घोषणा करण्यात आली आहे. विचारविश्वातील ज्येष्ठ संपादक ज्ञानेश महाराव यांना ‘सत्यशोधक उपाधी’ प्रदान करण्यात येणार आहे. समष्टी पुरस्कारांची यादी सामाजिक परिवर्तनाच्या दिशेने वाटचाल करणाऱ्यांना मानवंदना आहे. समष्टी म्हणजे फक्त पुरस्कार नव्हे — तो एक वैचारिक सोहळा …

समाजातील आर्थिक दुर्बल व आदिवासी भागातील गरजू विद्यार्थ्यांसाठी काम करणा-या महामानव प्रतिष्ठान व एक वही एक पेन अभियानने यंदाची “डॉ आंबेडकर जयंती” शैक्षणिक उपक्रम राबवून साजरी करण्याचे आवाहन केले आहे. महापुरुषांच्या जयंती, महामानव डॉ बाबासाहेब आंबेडकर महापरिनिर्वाण दिन , सार्वजनिक गणेशोत्सव, शिवजयंती तसेच मान्यवर व्यक्तींच्या वाढदिवसानिमित्त लाखो रूपयांचा खर्च केला …

जगभरातील अनेक सर्वेक्षणांमधून असे दिसून आले आहे की डेटिंग साइट्समुळे वापरकर्त्यांमध्ये थकवा निर्माण झाला आहे. आश्चर्याची गोष्ट नाही की यामुळे या मूडचे प्रतिबिंबित करणाऱ्या शब्दावलींना जन्म मिळाला आहे. स्वाइप-थकवा ही स्पष्टपणे नवीन सामान्य गोष्ट आहे. उदाहरणार्थ, ‘फ्लडलाइटिंग’ हा शब्द आजकाल वापरला जातो जेव्हा एखादी व्यक्ती एकाच वेळी खोलवरची वैयक्तिक माहिती …

इस्लामी कॅलेंडरचा नववा महिना, रमजान, जगभरातील मुस्लिमांसाठी एक विशेष काळ आहे. हा महिना उपवास, प्रार्थना आणि चिंतनाचा आहे, जो लोकांना त्यांच्या श्रद्धेच्या जवळ आणतो. या वर्षी, चंद्रकोर दिसण्याच्या आधारावर रमजान १ मार्च रोजी सुरू होण्याची अपेक्षा आहे. उपवास हा या महिन्याचा एक महत्त्वाचा भाग असला तरी, काही परिस्थितींमध्ये लोकांना तो …