पूजा खेडकर यांची युपीएससीकडून निवड रद्द; कोणती आहेत ती पाच कारणे? नियोजित वेळेत खुलासा सादर न केल्याचा युपीएसीकडून स्पष्ट

युपीएससी परिक्षेत निवड झालेली पूजा खेडकर हीच्या प्रोबेशनरी आयएएस अधिकारी म्हणून पुण्यात असताना नियमबाह्य पध्दतीने स्वतःसाठी केबिन, वैयक्तिक वाहन, दुसऱ्या अधिकाऱ्याचे कार्यालय परवानगी नसताना अतिक्रमण केले याशिवाय अपंगत्वाचे खोटे प्रमाणपत्र सादर केले, त्याचबरोबर जात प्रमाणपत्र, क्रिमिलेअरचा लाभ उचलणे आदी आरोपांमुळे पूजा खेडकर या वादात आली. त्यातच पुण्याचे जिल्हाधिकारी सुहास दिवसे यांनी राज्य सरकारकडे यासंदर्भातील एक गोपनिय अहवालही सादर केला. त्यामुळे पूजा खेडकर यांची नियुक्ती वादात अडकली.

अखेर या सगळ्या घडामोडींच्या पार्श्वभूमीवर युपीएससीने पूजा खेडकर यांच्यावरील आरोपांची चौकशी करण्यासाठी स्वतंत्र समितीची स्थापना करत पूजा खेडकर यांना मसुरी येथील लाल बहादूर शास्ती प्रशिक्षण केंद्रात हजर राहण्याचे आदेश बजावले. मात्र पूजा खेडकर या हजर झाल्या नाहीत. तसेच युपीएससीने खुलाश्यासाठी दिलेल्या मुदतीतही खुलासा दिला नाही म्हणून पाच कारणांच्या आधारे पूजा खेडकर हीची निवड रद्द करण्यात आली असून भविष्यकाळात युपीएससीच्या परिक्षा देण्यास मनाईही केली आहे.

युपीएससीकडून जारी करण्यात आलेले प्रसिध्दी पत्रक खालीलप्रमाणे:-

1.१८ जुलै २०२४ रोजी नागरी सेवा परीक्षा-२०२२ (CSE-2022) च्या तात्पुरत्या शिफारस केलेल्या उमेदवार पूजा मनोरमा दिलीप खेडकर यांना केंद्रीय लोकसेवा आयोगाने (UPSC) कारणे दाखवा नोटीस (SCN) जारी केली होती. तिची ओळख खोटी करून परीक्षा नियमांमध्ये दिलेल्या अनुज्ञेय मर्यादेपलीकडे प्रयत्न करणे. तिने २५ जुलै २०२४ पर्यंत एससीएन SCN कडे तिचा प्रतिसाद सादर करायचा होता. तथापि, तिने ४ ऑगस्ट २०२४ पर्यंत आणखी वेळ देण्याची विनंती केली जेणेकरून ती तिच्या प्रतिसादासाठी आवश्यक कागदपत्रे गोळा करू शकेल.

2. युपीएससी UPSC ने पूजा मनोरमा दिलीप खेडकर यांच्या विनंतीचा काळजीपूर्वक विचार केला आणि न्याय मिळवून देण्यासाठी तिला ३० जुलै २०२४ रोजी दुपारी ३:३० वाजेपर्यंत वेळ देण्यात आला जेणेकरून तिला प्रतिसाद सादर करता येईल. एससीएन SCN. पूजा मनोरमा दिलीप खेडकर यांना ही त्यांच्यासाठी शेवटची आणि अंतिम संधी असल्याचे स्पष्टपणे स्पष्ट केले होते आणि यापुढे मुदतवाढ दिली जाणार नाही. उपरोक्त तारखेपर्यंत/वेळेपर्यंत प्रतिसाद न मिळाल्यास, युपीएससी UPSC तिच्याकडून कोणताही संदर्भ न घेता पुढील कारवाई करेल, असे स्पष्ट शब्दांत तिला सांगण्यात आले. तिला मुदतवाढ देऊनही ती विहित वेळेत तिचे स्पष्टीकरण सादर करू शकली नाही.

3. युपीएससी UPSC ने उपलब्ध नोंदी काळजीपूर्वक तपासल्या आहेत आणि CSE-२०२२ नियमांच्या तरतुदींचे उल्लंघन केल्याबद्दल तिला दोषी आढळले आहे. तिची CSE-२०२२ साठीची तात्पुरती उमेदवारी रद्द करण्यात आली आहे आणि तिला युीपीएससी UPSC च्या भविष्यातील सर्व परीक्षा/निवडींमधून कायमचे काढून टाकण्यात आले आहे.

4. कु. पूजा मनोरमा दिलीप खेडकर यांच्या प्रकरणाच्या पार्श्वभूमीवर, युपीएससी UPSC ने २००९ ते २०२३ पर्यंत म्हणजेच १५ वर्षांसाठी सीएसई CSE च्या अंतिम शिफारस केलेल्या १५,००० उमेदवारांच्या उपलब्ध डेटाची सखोल तपासणी केली आहे. त्यांनी केलेले प्रयत्न. या सविस्तर अभ्यासानंतर, कु. पूजा मनोरमा दिलीप खेडकर यांचे प्रकरण वगळता, इतर कोणत्याही उमेदवाराने सीएसई CSE नियमांनुसार परवानगीपेक्षा जास्त प्रयत्नांचा लाभ घेतल्याचे आढळले नाही. पूजा मनोरमा दिलीप खेडकर यांच्या एकमेव प्रकरणात, युपीएससी UPSC ची मानक कार्यप्रणाली (SOP) तिच्या प्रयत्नांची संख्या शोधू शकली नाही कारण तिने केवळ तिचे नावच नाही तर तिच्या पालकांचे नाव देखील बदलले आहे. भविष्यात अशा प्रकारची पुनरावृत्ती होणार नाही याची खात्री करण्यासाठी युपीएससी UPSC SOP अधिक मजबूत करण्याच्या प्रक्रियेत आहे.

5. खोटी प्रमाणपत्रे (विशेषत: OBC आणि PwBD श्रेणी) सादर करण्याच्या तक्रारींचा संबंध आहे, युपीएससी UPSC हे स्पष्ट करू इच्छिते की ते प्रमाणपत्रांची केवळ प्राथमिक छाननी करते. सक्षम प्राधिकाऱ्याने प्रमाणपत्र जारी केले आहे की नाही, प्रमाणपत्र ज्या वर्षाशी संबंधित आहे, प्रमाणपत्र जारी करण्याची तारीख, प्रमाणपत्रावर काही ओव्हरराईटिंग आहे की नाही, प्रमाणपत्राचे स्वरूप इत्यादी. साधारणपणे, प्रमाणपत्र खरे मानले जाते, जर हे सक्षम प्राधिकाऱ्याने जारी केले आहे. UPSC कडे उमेदवारांनी दरवर्षी सादर केलेल्या हजारो प्रमाणपत्रांची सत्यता तपासण्याचा आदेश किंवा साधन नाही. तथापि, असे समजते की प्रमाणपत्रांची छाननी आणि सत्यता पडताळणी हे काम अधिकाऱ्यांच्या आदेशानुसार केले जाते.