बिहारच्या समस्तीपूर जिल्ह्यात, सरकारच्या आरटीपीएस RTPS (राइट टू पब्लिक सर्व्हिसेस) पोर्टलद्वारे “डोनाल्ड जॉन ट्रम्प” या नावाने निवासी प्रमाणपत्र मिळविण्यासाठी अर्ज सादर करण्यात आला. २९ जुलै रोजीच्या अर्जात अर्जदाराच्या वडिलांचे नाव “फ्रेडरिक क्राइस्ट ट्रम्प” असे नमूद केले आहे, ज्यात हसनपूर, वॉर्ड १३, बाकरपूर पोस्ट, मोहिउद्दीन नगर ब्लॉक, समस्तीपूर असा निवासाचा पत्ता आहे.
सहाय्यक दस्तऐवजांमध्ये अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांचे छायाचित्र आणि बनावट आधार कार्डाचा समावेश होता, ज्याचे पुनरावलोकन केल्यावर लगेचच संशय निर्माण झाला, असे अधिकाऱ्यांनी सांगितले.
बारकाईने तपासणी केल्यावर, मोहिउद्दीन नगरच्या महसूल अधिकाऱ्याला अनेक अनियमितता आढळल्या, ज्यामध्ये छेडछाड केलेले फोटो आयडी, बारकोड विकृतीकरण आणि वैयक्तिक माहिती बदलणे यांचा समावेश होता. त्यामुळे त्यांनी ४ ऑगस्ट रोजी अर्ज पूर्णपणे नाकारला.
ही विचित्र घटना संशयास्पद विनंत्यांमधील नवीनतम घटना म्हणून समोर आली. निवडणुकीच्या तोंडावर असलेल्या बिहारमध्ये मतदार यादीच्या सुरू असलेल्या विशेष सघन पुनरावृत्ती (SIR) च्या सुरुवातीपासून, निवासी प्रमाणपत्रांसाठी अर्जांमध्ये लक्षणीय वाढ झाली आहे. तथापि, मतदार कार्ड पडताळणीसाठी निवडणूक आयोगाला आवश्यक असलेले हे प्रमाणपत्र – बेकायदेशीर अर्ज देखील करण्यात येत होते असे अधिकाऱ्यांनी सांगितले.
समस्तीपूर जिल्हा प्रशासनाने बिहारच्या डिजिटल प्रशासन प्रणालीची अखंडता कमी करण्याचा आणि चालू मतदार यादी पुनरावृत्ती प्रक्रियेची दिशाभूल करण्याचा अधिक व्यापक प्रयत्न म्हणून अर्जाला जोडले.
अधिकाऱ्यांनी सांगितले की बनावट आधार कार्डसह बनावट कागदपत्रांचा वापर हा सायबर फसवणुकीचा स्पष्ट खटला असल्याचे दिसून येते. बनावट अर्जदार आणि बनावट कागदपत्रांद्वारे आरटीपीएस RTPS प्रणालीचा गैरवापर वाढत्या प्रमाणात होत आहे, असे त्यांचे म्हणणे आहे, अधिकारी आता असे अर्ज पद्धतशीरपणे नाकारत आहेत आणि औपचारिक एफआयआर नोंदवत आहेत.
पुढील तपासासाठी समस्तीपूर सायबर पोलिस स्टेशनमध्ये बीएनएसच्या कलम ३१८(४) आणि ३३६(४) आणि माहिती तंत्रज्ञान कायदा, २००० च्या कलम ६६(क) आणि ६६(ड) (ओळख चोरी आणि ऑनलाइन फसवणूक) अंतर्गत एफआयआर दाखल करण्यात आला आहे.
गेल्या महिन्यात, पाटण्यातील मसौरी सर्कल ऑफिसमध्ये “डॉग बाबू” या नावाने असाच एक अर्ज सादर करण्यात आला होता. कुत्र्याच्या प्रतिमेचा वापर करून निवास प्रमाणपत्र अर्ज दाखल करण्यात आल्याचे उघड झाल्यानंतर हे प्रकरण व्हायरल झाले. खोटा अर्ज सादर करून तो ऑनलाइन शेअर केल्याच्या आरोपाखाली सर्कल ऑफिसच्या एका कर्मचाऱ्याला पूर्ण चौकशीत अटक करण्यात आली.
इतर जिल्ह्यांमध्येही प्राणी आणि वाहनांच्या नावाने असामान्य अर्ज दाखल झाल्याची नोंद आहे. डॉग बाबू प्रकरणानंतर काही काळातच, नवादा येथे “डोगेश बाबू” या नावाने आणखी एक अर्ज सादर करण्यात आला, ज्यामध्ये “डोगेश के पापा” आणि “डोगेश की मम्मी” हे पालक म्हणून सूचीबद्ध होते. त्या प्रकरणातही चौकशीचे आदेश देण्यात आले होते.
अधिकाऱ्यांनी सार्वजनिक सेवांसाठी अर्ज करताना खरी आणि वैध कागदपत्रे सादर करण्याचे आवाहन जनतेला केले आहे आणि “खोटी माहिती, विनोद म्हणून किंवा दुर्भावनापूर्ण हेतूने सादर केल्यास, गंभीर कायदेशीर परिणाम होऊ शकतात, ज्यामध्ये फौजदारी खटला देखील समाविष्ट आहे.” असा इशारा दिला आहे.
Marathi e-Batmya