डोनाल्ड ट्रम्प यांनी शस्त्रसंधीच्या दिलेल्या प्रस्तावावर इस्त्रायल-इराण होकार प्रस्तावाला इस्त्रायलचा तात्काळ होकार तर इराणचा उशीराने प्रतिसाद

तेहरानने कतारमधील अमेरिकन लष्करी तळावर प्रत्युत्तर म्हणून मर्यादित क्षेपणास्त्र हल्ला केल्यानंतर, मध्यपूर्वेत धुमाकूळ घालणाऱ्या १२ दिवसांच्या युद्धाचा अंत करण्यासाठी इस्रायल आणि इराणने मंगळवारी (२४ जून २०२५) अमेरिकेचे अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी प्रस्तावित केलेल्या शस्त्रसंधी अर्थात युद्धबंदी योजनेला मान्यता दिली.

मंगळवारी (२४ जून २०२५) सकाळी तेहरानने इस्रायलला लक्ष्य करून क्षेपणास्त्रांचा शेवटचा हल्ला केल्यानंतर दोन्ही बाजूंनी या कराराची स्वीकृती देण्यात आली. त्यात किमान चार जणांचा मृत्यू झाला होता, तर पहाटे इस्रायलने इराणमधील ठिकाणांवर हवाई हल्ले केले होते.

पंतप्रधान बेंजामिन नेतान्याहू म्हणाले की, इस्रायलने डोनाल्ड ट्रम्प यांच्याशी समन्वय साधून इराणसोबत द्विपक्षीय शस्त्रसंधी- युद्धबंदीवर सहमती दर्शविली आहे.

बेंजामिन नेतान्याहू म्हणाले की, त्यांनी सोमवारी रात्री इस्रायलच्या सुरक्षा मंत्रिमंडळाला कळवले होते की इस्रायलने इराणविरुद्धच्या १२ दिवसांच्या कारवाईत त्यांचे सर्व युद्ध उद्दिष्टे साध्य केली आहेत, ज्यामध्ये इराणच्या अणु आणि बॅलिस्टिक क्षेपणास्त्र कार्यक्रमांचा धोका दूर करणे समाविष्ट आहे. इस्रायलने इराणच्या लष्करी नेतृत्वाचे आणि अनेक सरकारी स्थळांचेही नुकसान केले आणि तेहरानच्या आकाशावर नियंत्रण मिळवले, असे सांगितले.

“युद्धविरामाच्या कोणत्याही उल्लंघनाला इस्रायल जोरदार प्रत्युत्तर देईल,” असा इशाराही बेंजामिन नेतान्याहू दिला.

इराणने पहाटे ४ वाजेपर्यंत इस्रायली शहरांमध्ये जोरदार हल्ले सुरू ठेवले, त्यानंतर सूर्य उगवताच इस्रायली लोकांनी बॉम्ब आश्रयस्थानांमध्ये धाव घेतली, ज्यामध्ये किमान पाच लोक ठार झाले आणि आठ जण जखमी झाले, असे इस्रायलच्या मॅगेन डेव्हिड अ‍ॅडोम बचाव सेवांनी सांगितले.

इराणला हल्ले थांबवण्याची अंतिम मुदत संपल्यानंतर एका तासाहून अधिक काळानंतर  डोनाल्ड ट्रम्प यांनी ट्रुथ सोशलवर लिहिले: “युद्धविराम आता प्रभावी झाला आहे. कृपया त्याचे उल्लंघन करू नका! डोनाल्ड जे. ट्रम्प, युनायटेड स्टेट्सचे अध्यक्ष!”

इराणच्या सरकारी टेलिव्हिजनने सकाळी ७:३० वाजता युद्धबंदी लागू झाल्याचे वृत्त दिले आहे, परंतु डोनाल्ड ट्रम्प यांच्या घोषणेनंतर इराणी अधिकाऱ्यांनी कोणतीही प्रतिक्रिया दिलेली नाही. काही तासांपूर्वी इराणच्या सर्वोच्च राजदूतांनी सांगितले की देश हवाई हल्ले थांबवण्यास तयार आहे.

“सध्या, कोणत्याही शस्त्रसंधी-युद्धबंदी किंवा लष्करी कारवाया थांबवण्याबाबत कोणताही ‘करार’ नाही,” इराणचे परराष्ट्र मंत्री अब्बास अराघची यांनी एक्स X वर एका पोस्टमध्ये लिहिले. “तथापि, जर इस्रायली राजवटीने तेहरानच्या वेळेनुसार पहाटे ४ वाजेपर्यंत इराणी लोकांविरुद्ध बेकायदेशीर आक्रमण थांबवले तर, नंतर आमचा प्रतिसाद सुरू ठेवण्याचा आमचा कोणताही हेतू नाही.”

सय्यर अब्बास अराघची पुढे म्हणाले: “आमच्या लष्करी कारवाया थांबवण्याबाबत अंतिम निर्णय नंतर घेतला जाईल.”

पोलिसांनी सांगितले की, इराणच्या बंधाऱ्यामुळे बेअरशेबा शहरात किमान तीन दाटीवाटीने भरलेल्या निवासी इमारतींचे नुकसान झाले.

प्रथम प्रतिसादकर्त्यांनी सांगितले की, त्यांनी एका इमारतीतून चार पाच व्यक्तींना बाहेर काढले आणि आणखी शोध घेत आहेत. बाहेर, जळलेल्या गाड्यांचे गोळे रस्त्यावर पसरले होते. तुटलेल्या काचा आणि ढिगाऱ्याने परिसर व्यापला होता. इमारतींमध्ये अडकलेल्या इतर कोणालाही शोधण्यासाठी शेकडो आपत्कालीन कर्मचारी जमले होते.

पोलिसांनी सांगितले की, काही लोक त्यांच्या अपार्टमेंटमधील मजबूत सुरक्षित खोल्यांमध्ये असतानाही जखमी झाले होते, जे रॉकेट आणि श्रापनेलला तोंड देण्यासाठी आहेत. परंतु बॅलिस्टिक क्षेपणास्त्रांचा थेट हल्ला नाही.

दक्षिण इस्रायलमधील सर्वात मोठ्या शहरात थेट हल्ला डोलाल्ड ट्रम्प यांनी शस्त्रसंधी- युद्धबंदी लागू झाल्याचे सांगण्यापूर्वीच झाला.

इस्रायल आणि इराण यांनी “पूर्ण आणि संपूर्ण युद्धबंदी” वर सहमती दर्शविली आहे अशी घोषणा डोनाल्ड ट्रम्प यांनी सोमवारी कतारमधील अमेरिकन लष्करी तळावर मर्यादित क्षेपणास्त्र हल्ला केल्यानंतर लगेचच केली. इराणने अमेरिकेच्या अणुस्थळांवर केलेल्या बॉम्ब हल्ल्याचा बदला घेण्यासाठी अमेरिकेला इराणने आगाऊ इशारा दिला होता आणि त्यात कोणतीही जीवितहानी झाली नाही.

ट्रुथ सोशलवरील डोनाल्ड ट्रम्पच्या घोषणेत म्हटले आहे की, वॉशिंग्टन वेळेनुसार मध्यरात्री सुरू होणारा युद्धबंदी युद्धाचा “अधिकृत अंत” करेल.

डोनाल्ड ट्रम्प यांनी इस्रायल आणि इराणमधील संघर्षाला एक नाव दिले: “१२ दिवसांचे युद्ध”. हे १९६७ च्या मध्यपूर्व युद्धाची आठवण करून देते, ज्याला काही लोक “सहा दिवसांचे युद्ध” म्हणून ओळखतात, ज्यामध्ये इस्रायलने इजिप्त, जॉर्डन आणि सीरियासह अरब देशांच्या गटाशी लढा दिला.

डोनाल्ड ट्रम्प यांचा उल्लेख अरब जगतासाठी, विशेषतः पॅलेस्टिनींसाठी भावनिक वजन देतो. १९६७ च्या युद्धात, इस्रायलने जॉर्डनकडून वेस्ट बँक आणि पूर्व जेरुसलेम, इजिप्तकडून गाझा पट्टी आणि सिनाई द्वीपकल्प आणि सीरियाकडून गोलन हाइट्स ताब्यात घेतले. जरी इस्रायलने नंतर सिनाई इजिप्तला परत दिली, तरीही इतर प्रदेश अजूनही त्यांच्या ताब्यात आहेत.

सोमवारच्या चर्चेबद्दल चर्चा करण्यासाठी नाव न सांगण्याचा आग्रह धरणाऱ्या व्हाईट हाऊसच्या एका वरिष्ठ अधिकाऱ्याच्या मते, डोनाल्ड ट्रम्प यांनी युद्धबंदीसाठी इस्रायली पंतप्रधान बेंजामिन नेतान्याहू यांच्याशी थेट संपर्क साधला. व्हाँस, परराष्ट्र सचिव मार्को रुबियो आणि विशेष दूत स्टीव्ह विटकॉफ यांनी प्रत्यक्ष आणि अप्रत्यक्ष माध्यमातून इराणी लोकांशी संवाद साधला.

शनिवारी झालेल्या बॉम्बस्फोटामुळे इस्रायलींना युद्धबंदीसाठी सहमती मिळण्यास मदत झाली आणि कतार सरकारने करारात मध्यस्थी करण्यास मदत केली, असे व्हाईट हाऊसने म्हटले आहे.

इराणचे नेते अयातुल्ला अली खामेनी यांनी चर्चेत कोणती भूमिका बजावली हे स्पष्ट नाही. त्यांनी आधी सोशल मीडियावर म्हटले होते की ते हार मानणार नाहीत.

इस्रायलच्या विमानतळ प्राधिकरणाने सांगितले की, इराणच्या हल्ल्यामुळे त्यांना आपत्कालीन उड्डाणांसाठी देशाचे हवाई क्षेत्र काही तासांसाठी बंद करावे लागले.

इस्रायली माध्यमांनुसार, काही विमानांना भूमध्य समुद्रावरूनच फिरण्यास भाग पाडण्यात आले.

इराणशी युद्ध सुरू झाल्यापासून इस्रायलची विमानतळे बंद आहेत, परंतु गेल्या काही दिवसांपासून काही आपत्कालीन विमाने येऊ लागली आणि तेथून उड्डाण करू लागली.

मंगळवारी (२४ जून २०२५) पहाटेपर्यंत, अल उदेद हवाई तळावर इराणी हल्ल्यानंतर कतारने आपले हवाई क्षेत्र बंद केल्यानंतर कतार एअरवेजने आपली उड्डाणे पुन्हा सुरू केली. फ्लाइट-ट्रॅकिंग डेटावरून असे दिसून आले की व्यावसायिक विमाने पुन्हा कतारच्या हवाई क्षेत्रात उडत आहेत, ज्यामुळे दोहाला ऊर्जा समृद्ध राष्ट्रावरील धोका टळल्याचे संकेत मिळत आहेत.

इस्रायलमध्ये, युद्धात किमान २४ लोक मारले गेले आहेत आणि १,००० हून अधिक जखमी झाले आहेत. वॉशिंग्टनस्थित ह्यूमन राईट्स अ‍ॅक्टिव्हिस्ट्स या गटाच्या म्हणण्यानुसार, इराणवर इस्रायली हल्ल्यांमध्ये किमान ९७४ लोक मृत्युमुखी पडले आहेत आणि ३,४५८ जण जखमी झाले आहेत.

२०२२ मध्ये महसा अमिनीच्या मृत्यूनंतर झालेल्या निदर्शनांसारख्या इराणी अशांततेमुळे झालेल्या जीवितहानीतील तपशीलवार आकडेवारी देणाऱ्या या गटाने मृतांपैकी ३८७ नागरिक आणि २६८ सुरक्षा दलाचे कर्मचारी असल्याचे म्हटले आहे.

अमेरिकेने आठवड्याच्या शेवटी सुरू झालेल्या सरकारी, लष्करी आणि चार्टर विमानांद्वारे सुमारे २५० अमेरिकन नागरिक आणि त्यांच्या जवळच्या कुटुंबातील सदस्यांना इस्रायलमधून बाहेर काढले आहे, असे परराष्ट्र विभागाच्या अधिकाऱ्याने सांगितले.

सुमारे ७००,००० अमेरिकन नागरिक आहेत, त्यापैकी बहुतेक दुहेरी अमेरिकन-इस्रायली नागरिक आहेत, जे इस्रायलमध्ये असल्याचे मानले जाते.

About Editor

Check Also

आता जीमेलची आयडी- पत्ता बदलता येणार, गुगल कडून नवे फिचर जुना जीमेल कायम ठेवून नवा जीमेल आयडी बनविण्याची परवानगी

तुम्हाला कधी तुमचा जीमेल पत्ता बदलायचा आहे का? कदाचित तुम्ही तुमचे खाते काही वर्षांपूर्वी तयार …

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *