अमेरिका आणि युक्रेनने एक ऐतिहासिक खनिज करार केला आहे, ज्यामुळे संयुक्तपणे निधी असलेल्या पुनर्बांधणी कार्यक्रमाच्या बदल्यात वॉशिंग्टनला कीवच्या विशाल नैसर्गिक संसाधनांमध्ये प्राधान्य दिले जाईल. अनेक महिन्यांच्या ताणतणावाच्या राजनैतिकतेनंतर अंतिम स्वरूप मिळालेला हा करार अमेरिकेचे अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांच्यासाठी एक मोठा परराष्ट्र धोरण विजय आहे, ज्यांनी पदभार स्वीकारल्यापासून त्यांच्या युक्रेन धोरणाचा आधारस्तंभ म्हणून या कराराचे समर्थन केले आहे.
अमेरिकेचे ट्रेझरी सचिव स्कॉट बेसेंट यांनी ३० एप्रिल रोजी आर्थिक भागीदारीची घोषणा केली आणि युक्रेनच्या पुनर्बांधणीसाठी आणि त्यांनी “क्रूर आणि अर्थहीन युद्ध” म्हणून संबोधलेल्या युद्धाचा अंत करण्याच्या दिशेने एक महत्त्वाचे पाऊल असल्याचे म्हटले.
“हा करार रशियाला स्पष्टपणे सूचित करतो की डोनाल्ड ट्रम्प प्रशासन दीर्घकाळासाठी मुक्त, सार्वभौम आणि समृद्ध युक्रेनवर केंद्रित शांतता प्रक्रियेसाठी वचनबद्ध आहे,” बेसेंट यांनी एका निवेदनात म्हटले आहे.
युक्रेनच्या संसदेकडून अद्याप मान्यता मिळण्याची वाट पाहत असलेला हा करार, पुनर्बांधणी निधी स्थापित करेल ज्याची कीवला आशा आहे की अमेरिकन लष्करी मदत सतत मिळेल. गेल्या वर्षीही असाच एक करार जवळजवळ पुढे सरकला होता पण ट्रम्प, उपाध्यक्ष जेडी व्हान्स आणि युक्रेनचे अध्यक्ष वोलोदिमिर झेलेन्स्की यांच्यात झालेल्या तणावपूर्ण व्हाईट हाऊस बैठकीत तो कोसळला.
जानेवारीमध्ये व्हाईट हाऊसमध्ये परतल्यापासून, ट्रम्प यांनी युक्रेनसोबतच्या खनिज कराराला सर्वोच्च प्राधान्य दिले आहे. युक्रेनच्या रशियासोबत सुरू असलेल्या युद्धादरम्यान अमेरिकेने दिलेल्या वर्षानुवर्षे मदतीची अंशतः भरपाई म्हणून त्यांनी हा करार केला आहे आणि युक्रेनची दुर्मिळ पृथ्वी, महत्त्वाची खनिजे, तेल आणि वायू या करारातील प्रमुख मालमत्ता असल्याचे त्यांनी निदर्शनास आणून दिले आहे.
डोनाल्ड ट्रम्प यांनी गेल्या आठवड्यात पोप फ्रान्सिसच्या अंत्यसंस्काराला उपस्थित राहताना त्यांनी आणि झेलेन्स्की यांनी या करारावर चर्चा केल्याची पुष्टी केली, एप्रिलमध्ये एक चौकट तयार झाल्याचे झेलेन्स्की यांच्याकडून मिळालेल्या संकेतांना बळकटी दिली.
युक्रेनच्या आर्थिक विकास आणि व्यापार मंत्री युलिया स्वीरीडेन्को यांनी या कराराचे “परस्पर फायदेशीर” म्हणून कौतुक केले आणि युक्रेनचे संसाधन उत्खनन निर्णयांवर नियंत्रण राहते यावर भर दिला.
“आम्ही कराराची एक आवृत्ती तयार केली आहे जी दोन्ही देशांसाठी परस्पर फायदेशीर परिस्थिती प्रदान करते. हा एक करार आहे ज्यामध्ये युक्रेनमध्ये दीर्घकालीन शांतता प्रस्थापित करण्याच्या आपल्या वचनबद्धतेची नोंद अमेरिका करते आणि युक्रेनने आपले अण्वस्त्र शस्त्रास्त्र सोडून जागतिक सुरक्षेत दिलेल्या योगदानाची दखल घेते,” असे स्वेरीडेन्को यांनी फेसबुकवर म्हटले आहे.
तिने नमूद केले की पुनर्बांधणी निधी समान मतदानाच्या अधिकारासह ५०-५० आधारावर स्थापित केला जाईल – जो संतुलित भागीदारीची कीवची इच्छा अधोरेखित करतो.
युक्रेनियन अधिकारी या कराराला अमेरिकेच्या कमी होत चाललेल्या पाठिंब्यापासून संरक्षण म्हणून पाहतात, विशेषतः युद्धात तीन वर्षांहून अधिक काळ रशियाच्या आक्रमकतेचा सामना करण्यासाठी लष्करी मदत महत्त्वाची राहिली आहे.
Marathi e-Batmya